گراهام گرین
(1904 - 1991 م)
نویسنده ، منتقد ادبی و سینمایی
مشخصات:
نام واقعی:
هنری گراهام گرین
تاریخ تولد:
1904/10/02 میلادی
تاریخ درگذشت:
1991/04/03 میلادی (87 سالگی)
محل تولد:
هرتفورد شایر ـ انگلستان
جنسیت:
مرد
ژانر:
رمان ، نمایشنامه ، داستان کوتاه
زندگینامه
هنری گراهام گرین در تاریخ دوم اکتبر ۱۹۰۴ در هرتفوردشایر Hertfordshire انگلستان به دنیا آمد. در شانزده سالگی او دچار یک افول روانی شد و برای معالجه توسط یکی از شاگردان زیگموند فروید به لندن رفت. در لندن بود که گرین به یک خواننده و نویسندهٔ مشتاق بدل گشت. او با ازرا پوند و گرترود اشتاین، که برای تمام عمر مربی ادبی او شدند، ملاقات نمود و همچنین از هنری جیمز، جوزف کنراد، و فورد مادوکس تاثیر گرفته است. در ۱۹۲۶ گرین به خاطر نامزدش کاتولیک شد. او به طور کلی یک نویسندهٔ کاتولیک به حساب میآید هر چند خود بر این عقیده پافشاری میکند که مذهبش تاثیر چندانی در زندگی ادبیاش نداشته است. اولین رمان منتشر شدهٔ گرین انسانِ درون The Man Within نام داشت که در ۱۹۲۹ به چاپ رسید و با اقبال عمومی روبهرو شد. همین موضوع گرین را بر آن داشت تا از شغل خود در مجلهٔ زمانها و کارThe Times and work استعفا داده ازآن پس به عنوان یک رماننویس حرفهای آغاز بهکار کند. دو کتاب بعدی او، نامِ حرکت The Name of Action در ۱۹۳۰ و شایعه در شب هنگام Rumour at Nightfall در ۱۹۳۲ ناموفق بودند؛ و او بعدها آن دو را طرد کرد. اولین موفقیت واقعی او قطار استامبولStamboul Train به حساب میآید که در ۱۹۳۲ منتشر شد که توسط «جمعیت کتاب» برگزیده و فیلم «اورینت اکسپرسOrient Express» با اقتباس از این کتاب در ۱۹۳۴ ساخته شد.
گرین در اصل داستانهایش را به دو ژانر تقسیم میکند: ژانر هیجانی (کتابهای رازناک و تعلیق دار)، مانند وزارت ترسThe Ministry of Fear که او آن را در ردیف سرگرمیها توصیف میکند، که اغلب با باریکیهای فلسفی قابل توجه همراه است و دیگر ژانر ادبی، مانند قدرت و شکوه The Power and the Glory که او آن را در ردیف رمانهایی که به گمان او شهرت ادبیاش بر مبنای آنها بوده، وصف میکند. گرین همچنین به نوشتن داستان کوتاه و نمایشنامه نیز میپرداخت که همگی مورد استقبال قرار گرفتند.
گرین یکی از نویسندگان بسیار «سینمایی» در قرن بیستم بود. بیشتر رمانها و بسیاری از نمایشنامهها و داستانهای کوتاه او در نهایت برای ساخت فیلم و کارهای تلویزیونی مورد اقتباس قرار گرفتند.
رمانهای گرین اغلب درون مایههای مذهبی را در مرکز خود جای میدهند. او در نقدهای ادبی خود نویسندگان نو گرا یی چون ویرجینیا وولف و ا. م. فوستر را به خاطر از دست دادن حس مذهبیای که او مورد بحث قرار داده و به کندی در شخصیتهای رنگارنگی نمود داده شده که «همانند نمادهای مقوایی در دنیایی به نازکی کاغذی سرگردانند» مورد حمله قرار میدهد. رمان تنها در صورت بازیافت اصل مذهبی و توجه به کشمکشهای روحی و تاثیرات نامحدود رستگاری و لعنت شدگی بر آن، توجه به ماهیت متافزیکی خوب و بد و گناه و رحمت الهی میتواند قدرت دراماتیک خود را بهبود بخشد. رنج و غم در جهانی که گرین به تصویر میکشد در همه جا حاضر است؛ و همچنین اصول مذهب کاتولیک در مقابل زمینهای از شر، گناه و شک تغییر ناپذیر در انسان در سرتاسر آثار گرین دیده میشود. وی. اس. پریتچت V. S. Pritchett گرین را به عنوان اولین رماننویس انگلیسی از زمان هنری جیمز تا کنون و به دلیل گلاویز شدن او با واقعیت شر مورد تحسین قرار داده است. گرین بر نمایش زندگی درونی شخصیتها- عمق ذهنی، احساسی و روحی آنها تمرکز کرده است. داستانهای او اغلب در مردابهای گرمسیر و پر گرد و غبار، گرم و فقیرنشینی مانند مکزیک، آفریقای غربی، ویتنام، کوبا، هاییتی و آرژانتین اتفاق میافتد «یاد کنند Greeneland که باعث شد بعدها از چنین فضاهایی با اصطلاح» سرزمینهای گرینی
رمانهای گرین به صورت قدرتمندی درام مسیحیِ کشمکش روح افراد را از چشماندازی کاتولیکی به نمایش میگذارد. گرین به واسطهٔ تمایلات خاصاش در مسیری غیر ارتدکس- اینکه در جهان، گناه به درجات در همه جا حضور دارد به گونهای که کشمکش هوشیار برای اجتناب از رفتار گناهکارانه محکوم به شکست است، با این حال در مقایسه با قدوسیت و پرهیزگاری در مرکزیت قرار ندارد- مورد انتقاد قرار گرفت. این جنبه از کار او همچنین توسط هانس اورس فون بالتازار Hans Urs Von Balthasar الهیاتشناس بدان جهت که به گناه معنایی عرفانی و جذبهای میدهد، مورد نقد واقع گشت. گرین اینگونه پاسخ داد که ساختن تصویری از ایمان و خیر محض در رمان چیزی فراتر از استعدادهای او بوده است. تحسین گرین توسط ادوارد شرت Edward Short از دیدگاهی کاتولیکی و سنتی در مجلهٔ بحران Crisis Magazine موجود است. و نقد دیگری نیز در مورد او از دیدگاهی کاتولیکی و غیر سنتی توسط جوزف پیرسJoseph Pearce ارائه شده است.
در ادامه مسیر نویسندگی وی، از برجستگی اصول مذهب کاتولیک در نوشتههای بعدیاش کاسته میشود. به گفتهٔ ارنست مندل Ernest Mandel در» قتل لذت بخش: تاریخی اجتماعی از داستان جنایت Delightful Murder: a Social History of the Crime Story، «گرین به عنوان مامور محافظهکارِ سرویسهای اطلاعاتی بریتانیا بار دیگر از نوآغازید، حمایت از چنین واکنشی باعث نمودهایی در کتابهای وی شد، از جمله درگیری میان کلیسای کاتولیک در برابر انقلاب مکزیک (در کتابش با عنوان قدرت و شکوه، ۱۹۴۰)، و همچنین استدلال در مورد لزوم کارکرد بخشندهٔ دین در پس زمینهای از فلاکت بشر (در کتابشهایش با عنوانهای صخرهٔ برایتونBrighton Rock، ۱۹۳۸؛ قلب ماده The Heart of the Matter، ۱۹۴۸) او هرچه بهتر با واقعیتهای اجتماعی-سیاسی در جهان سوم، جایی که در آن مشغول به کار بود آشنا میشد، و هرچه مستقیمتر با جریانات انقلابی در حال رشد در آن کشورها در تماس بود، بیشتر به اهداف امپریالیستی شک میکرد و بیشتر رمانهایش از خصایل امپریالیستی فاصله میگرفت.». واقعیات ماوراءالطبیعتی که در کارهای اولیه او به وفور یافت میشد به دیدگاهی انسانی تقلیل یافت، تغییری در انتقاد عمومیاش از آموزش کاتولیک سنتی انعکاس یافت. نقدهای سیاسی چپ گرا در رمانهایش اهمیتی دو چندان یافت: برای مثال، سالها قبل از جنگ ویتنام او در کتابش آمریکایی آرام The Quiet American به طرزی پیشگویانه به نگرشهای سادهلوحانه و مخربی که میرفتند تا سیاست آمریکایی در ویتنام باشند، حمله کرد. باورمندان شکنجه شدهای که او به تصویر کشید بیشتر به نظر میرسد که به کمونیسم باور داشته باشند تا اصول مذهب کاتولیک.
گرین در سالهای بعدی نویسندگیاش به منتقدی قوی در باب امپریالیسم امریکایی بدل گشت، و از فیدل کاسترو رهبر کوبایی که ملاقات کرده بود، حمایت نمود. برای دانستن بیشتر در مورد گرین و سیاست میتوان به کتاب آنتونی بورگس Anthony Burgess با عنوان سیاست در رمانهای گراهام گرین Politics in the Novels of Graham Greene رجوع کرد. او در کتاب خود با عنوان راههای رهاییWays of Escape که در سفر مکزیکیاش نوشته شد، گلایه داشت که دولت مکزیک در مقایسه با دولت کوبا به اندازه کافی چپگرا نیست.
گرین علاوه بر رمانهایش، به نوشتن داستان کوتاه، مقالات، نمایشنامهها، زندگینامهها و نقدها اشتغال داشت. او یکی از موفقترین نویسندگان قرن بیستم به شمار میاید، ونامزد شدن برای دریافت جایزه نوبل یکی از افتخاراتاش محسوب میگردد. کارهای او در بین منتقدین و خوانندگان از محبوبیت زیادی برخوردار است؛ این آثار به ۲۷ زبان ترجمه شده و بیش از ۲۰ میلیون نسخه از آنها به فروش رفته است. گرین در ۱۹۹۱ در کشور سویس بر اثر بیماری خونی از دنیا رفت.
بیشتر
آخرین دیدگاهها