خلاصه مثنوی

شادروان فروزانفر در مقدمه چنین می نگارد:
منظور اصلی از این خلاصه آشنا ساختن ذهن دانشجویان و دانش آموزان است به کتاب مثنوی معنوی،که نموداری از دل پاک و فکر بلند قبله ی اهل حقیقت و آفتاب درخشان معرفت ، افتخار مشرق ؛ مولانا جلال الدین محمد بلخی، معروف به مولانا روم و مشهور به مولوی رومی است . چه این کتاب شریف هرچند از ابتدا ،تالی قرآن و حدیث مصطفی آمده،و اهل معنی پیوسته در محافل خود،از آن نظم لطیف سرمایه ها گرفته اند.و آنرا عالی ترین منظومه ی عرفانی دانسته اند.
و حکما و علمای ژرف بین ایران و دیگر ممالک اسلامی که با پارسی آشنایند، با نظر تجلیل ؛ اشعار مولوی را در تایید آرا و عقاید خویش آورده اند و آوازه ی مثنوی عالم گیر بوده است.
با اینهمه به جهات و دلایلی در میان طبقه جوان ایرانی چنانکه درخور و شایسته است، شهرت پیدا نکرده است،می توان چند دلیل برشمرد (نقل به مضمون) :
۱- بروز عده ای که از عرفان تنفر می ورزند،بدلیل دیدن گروهی که نام خود را عارف و صوفی نهادند،و در باطن دغل بازانی ریاکار ، و مفتخورانی گدا مسلکند... و این برداشت اشتباه است،چرا که فساد بعضی از صوفی نمایان را نباید دلیلی بر فساد تمام صوفیان و عارفان تاریخ دانست!
۲- غلظت و حجم صفحات مثنوی معنوی، و تخصصی شدن رشته های علوم امروزه،فرد را دعوت نمی کند که به سراغ این کتاب قطور برود!
۳- تلازم خواندن کتاب با فهم دقیق از نکات رقیق عرفانی و لطایف و حکم قرآنی و روایی،که بدون توضیحات لازم نمی توان به خوبی مثنوی را درک کرد.

با ملاحظه ی این نکات برآن شدیم،تا خلاصه ای از مثنوی همراه با تعلیقات فراوان ، و ترجمه عبارات دشوار و متون عربی، و شرح معانی دقیق پارسی کلام مولانا را گرد آوریم،تا برای عموم علاقمندان مولانا که راغبند بر کتاب بی همتایش آگاهی یابند و معانی آن را درک کنند، مفید باشد...
بپایان رسید مقدمه خلاصه دفتر اول و دوم مثنوی در شهر طهران
به تاریخ ۲۸ دی ماه ۱۳۲۱
فروزانفر.