مرغ دریایی

نمایشنامه «مرغ دریایی» اثر آنتوان چخوف یکی از برجسته‌ترین آثار درام‌نویسی مدرن است که در سال ۱۸۹۵ نوشته شد و نخستین‌بار در سال ۱۸۹۶ به روی صحنه رفت. داستان در یک ملک روستایی در روسیه جریان دارد و محور آن بر روابط پیچیده انسانی، ناکامی‌های عاطفی و هنری، و تقابل بین نسل‌ها تمرکز دارد. کاستیا ترپلف، نویسنده‌ای جوان و بلندپرواز، می‌کوشد سبک تازه‌ای در تئاتر ایجاد کند اما توسط مادرش، آرکادینا، بازیگر معروف و خودمحور، تحقیر می‌شود. نینا، دختری ساده و رویایی که آرزوی بازیگر شدن دارد، ابتدا دل در گرو ترپلف دارد اما بعد عاشق تریگورین، نویسنده‌ای مشهور و معشوق آرکادینا، می‌شود. این دلبستگی سرانجام خوشی ندارد و نینا پس از سفری سخت و شکست‌خورده به مسکو، به خانه بازمی‌گردد، اما دیگر آن شور و رویاهای سابق را ندارد. در نهایت، ترپلف که از نظر روحی و عاطفی شکسته شده، دست به خودکشی می‌زند.
چخوف در این اثر از الگوهای سنتی درام فاصله می‌گیرد و به‌جای حادثه‌پردازی و اوج‌های دراماتیک، زندگی روزمره، گفت‌وگوهای طبیعی و خلوت‌های درونی شخصیت‌ها را محور قرار می‌دهد. بسیاری از صحنه‌ها با سکوت، جملات ناتمام و فضاهای خاکستری پر شده‌اند که حال‌وهوای درونی شخصیت‌ها را بازتاب می‌دهند. مضمون‌هایی چون ناکامی، عشق یک‌طرفه، گذر زمان، و جستجوی معنا در زندگی در تار و پود نمایش تنیده شده‌اند. در این نمایش، تقریباً همه شخصیت‌ها درگیر نوعی عشق ناکام هستند و هیچ‌کدام به آن‌چه در آرزویش بوده‌اند، نمی‌رسند.
اگرچه نخستین اجرای این نمایش با شکست مواجه شد، اما کمی بعد با کارگردانی کنستانتین استانیسلاوسکی در تئاتر هنری مسکو احیا شد و به اثری ماندگار در تاریخ تئاتر تبدیل شد. «مرغ دریایی» اکنون یکی از ستون‌های اصلی تئاتر مدرن به شمار می‌رود و بارها و بارها در سراسر جهان به اجرا درآمده و اقتباس شده است. این اثر نه‌تنها تحولی در فرم و محتوای درام ایجاد کرد، بلکه نگاه تازه‌ای به روان‌شناسی شخصیت و پیچیدگی‌های درونی انسان ارائه داد.