تاریخ اجتماعی ایران - جلد 5

کتاب تاریخ اجتماعی در جلد پنجم شامل 880 صفحه طی ده فصل به بررسی مناسبات اقتصادی ایران در داخل کشور از دوران باستان تا دوران معاصر پرداخته است. در این کتاب سیر موضوع ها به ترتیب تاریخ پیش نمی رود بلکه به موضوع بندی ذیل مناسبات اقتصادی توجه داشته است در واقع کتاب مساله محور است. در فصل اول جلد پنجم مرحوم راوندی به شرایط زندگی مردم در دوران هخامنشیان ، اشکانیان و ساسانیان توجه کرده است و به بررسی جامعه طبقاتی ان روزگار در ایران پرداخته است . در فصل دوم وضع اقتصادی و بازرگانی ایران و ملل اسلامی بعد از ظهور اسلام و بویژه طبقات مختلف جامعه بعد از ظهور اسلام تحلیل شده است مختصات کشورهای ایران و منطقه از ظهور اسلام تا دوره استیلای مغولان بر این منطقه تشریح شده است. در فصل سوم کتاب وضع شهرهای ایران بعد از ظهور اسلام و در فصل چهارم اوضاع اقتصادی ایران در قرون وسطی و در فصل پنجم خشکسالی ، قحطی ، امراض و بلایای اجتماعی در ایران طی سالهای موسوم به قرون وسطی بررسی شده است.
فصل ششم به توضیح سیر تکاملی داد و ستد و معاملات در ایران پرداخته و در فصل هفتم مظاهری چند از تمدن قرون وسطایی در شهرهای ایران تشریح شده است .در فصل هشتم چگونگی مسافرت ، وضعیت راهها و جاده ها و وسایل حمل و نقل در ایران قرون وسطی بررسی شده است. در فصل نهم با توجه به نظریات اقتصادی در شرق جهان به بررسی سابقه دیدگاه های اقتصادی مطرح در ایران توجه شده است همچنین نقش مالکیت و پیوندهای خونی در نظام اقتصادی و احتماعی عهد ساسانی به همراه تشریح آراء اقتصادی بعد از اسلام مورد توجه قرار گرفته است. در فصل دهم و پایانی به دلایل رنسانس اقتصادی در نظام سرمایه داری غرب و دلایل پیشی گرفتن انها بر ممالک شرقی بررسی شده است .

معرفی نویسنده ی «تاریخ اجتماعی ایران» : .مرتضی راوندی در سال ۱۲۹۲ شمسی در تهران به دنیا آمد. پدرش سید مهدی موسوی غروی زمانیکه که راوندی کودک بود درگذشت و مرتضی زیر نظر برادر بزرگش حجت الاسلام سید غفور موسوی غروی بزرگ و تربیت شد. او بعدها نام خانوادگی «راوندی» را برای خود برگزید.
راوندی دوره ابتدایی تحصیلی را
در مدرسه ایمان گذراند و بعدها از «دارالفنون» دیپلم ادبی گرفت. تحصیلات دانشگاهی را در تهران به پایان برد و لیسانس خود را در رشته
«حقوق» از دانشکده حقوق دانشگاه تهران گرفت. او مدتی در ادراه راه آهن تهران کار کرد و در سال ۱۳۱۸ به استخدام وزارت دادگستری درآمد
مرتضی راوندی سالها در دادگستری کار کرد و آخرین سِمت او در این دستگاه دادیار
دیوان عالی کشور بود. وی مدتی ریاست اداره ثبت کل کشور و ریاست یکی از ادارات بیمه های اجتماعی را نیز بر عهده داشت
.
راوندی جدا از کار رسمی و اداری خود دل بسته ی تاریخ این مرز و بوم و مشتاق و دلبسته به سنتها و آداب زندگی مردمان این دیار بود و این اشتیاق درونی او را به پژوهش دربارۀ تاریخ ایران و نقش سیاسی و اجتماعی مردم کشانید. سفر او به فرانسه و مشاهده ی کتابهایی دربارە ی
زندگی روزمرە ی تودە ی مردم پاریس در سده های گذشته، او را مصمم به پژوهش دربارۀ زندگانی مردم و آداب و رسوم ، سنن و
ویژگی های زندگی اجتماعی سایر طبقات مختلف کشور از محتوای منابع کهن نمود به گونه ای که روزانه هشت ساعت وقت خود را به این کار سترگ اختصاص می‌داد . حاصل سالها تلاش و تحقیق راوندی در زمینه تاریخ و مردم ،آثار ارزشمندی است که یاد و خاطره او را در تاریخ ایران برای همیشه زنده وماندگار نگه میدارد. روانشاد راوندی حدود نیم قرن از عمر خود را صرف نگارش وگردآوری مطالب تاریخ اجتماعی ایران نمود. وی برای نوشتن این اثر گرانسنگ ، به منابع مختلف از چاپی و خطی مراجعه و کتب متعددی را
مورد استفاده و مراجعه خود قرار داده است. این کتاب  را به حق از باید  منابع مهم و بسیار غنی در تاریخ ایران از ایران باستان تا عصر حاضر به شمار دانست. علاوه بر تاریخ اجتماعی ایران بعضی دیگر از آثار راوندی به شرح ذیل است: ۱-سیر قانون و دادگستری در ایران، ۱۳۶۸ش_ انتشارات آوشین _ ۴۹۰ صفحه. ۲-سیر فرهنگ و تاریخ تعلیم و تربیت در ایران و
اروپا_ ۱۳۶۴ ش_نشر گویا_ ۳۱۸ صفحه. ۳-زندگی ایرانیان در خلال روزگاران_ نشر گویا. ۴-تاریخ تحولات اجتماعی (تحولات اروپا) _ دو جلد. ۵-تفسیر قانون اساسی ایران ( شرح قانون اساسی مشروطیت) _ انتشارات امیرکبیر . ۶-اقتصاد بشری _ترجمه _انتشارات امیرکبیر_ قطع جیبی . ۷ -زندگی مسلمانان در قرون وسطی _ ترجمه. ۸-تاریخ روزنامه نگاری در ایران، خطی، ناتمام. .فرجام سخن اینکه زنده یاد مرتضی راوندی در ۲۳ ام شهریور ماه ۱۳۷۸ شمسی بعلت عارضه مغزی درگذشت و و در قطعه ۸۸ فرهیختگان بهشت زهرا روی در نقاب خاک کشید . نام و یاد این مرد بزرگ با تاریخ سترگ اش برای همیشه در یاد و خاطره مردم زنده و پابرجاست و فرهنگ ایران برای همیشه وامدار زحمات ارزشمند اوست . .روحش شاد

خوندن این کتاب یعنی خوندن هزاران کتاب دیگه ...چون مولف برای این کتاب به منابع خیلی زیادی مراجعه کرده وواقعا زحمت فراوانی کشیده