مرتضی راوندی

(1292 - 1378 هـ.خ)

وی لیسانس خود را از دانشکده حقوق تهران گرفت و از آذر ۱۳۱۸ ش به دستگاه قضایی ایران پیوست. آخرین جایگاه او در این پیشه، دادیاری دیوان عالی کشور بود. راوندی از جوانی با همت شخصی و با نیت تهیه تاریخ زندگی مردم ایران، پژوهش و فیش برداری از منابع گوناگون داخلی و خارجی را آغاز کرد. وی در طول پنجاه سال پژوهش، هزاران فیش و سند تاریخی را از کتاب‌های گوناگون جمع آوری کرد. کتاب ۱۰ جلدی تاریخ اجتماعی ایران که گردآوری آن بیش از ۴۰ سال به طول انجامید، اساسی‌ترین کار رواندی است. با این کار، او پایه‌ای محکم و قابل ستایش در این عرصه بنیان نهاد. نخستین دوره تاریخ اجتماعی در ۱۳۴۰ ش در سه جلد منتشر شد. پس از انقلاب ، اکثر کتاب‌های او، به خصوص جلدهای اول و دوم آن که به فرهنگ و تمدن ایران قدیم و حمله اعراب بادیه نشین می‌پرداخت، مجوز نشر نیافت و جلدهای آخر که به نقد اعتقادات ایرانیان می‌پرداخت، در سوئد چاپ شد.