اردشیر بابکان

اردشیر یکم ساسانی بنیان‌گذار شاهنشاهی ساسانی بود که از ۲۲۴ تا ۲۴۲ میلادی حکومت کرد. وی پس از شکست واپسین شاهنشاه اشکانی، اردوان چهارم، در سال ۲۲۴ میلادی در نبرد هرمزدگان، دودمان اشکانی را برانداخت. اردشیر از آن پس خود را «شاهنشاه» نامید و تسخیر سرزمینی را که «ایران‌شهر» یا «ایران» می‌خواندش، آغازید. پیرامون تبار و نیای اردشیر، گزارش‌های تاریخیِ گوناگونی وجود دارد. براساس گزارش طبری، اردشیر پسر بابک پسر ساسان بوده است. روایت دیگری که در کارنامه اردشیر بابکان می‌باشد، و شاهنامه فردوسی نیز همان را بیان داشته، چنین است که اردشیر، زاده ازدواج ساسان — فردی از نوادگان دارا — با دختر بابک، حاکمی محلی در ایالت پارس بوده است.