تاریخ روضه الصفا - جلد ۱

با مقدمه: عباس پرویز

جلد اول این کتاب شامل تاریخ پیامبران و امامان و پادشاهان اساطیری و باستانی ایران است.

این اثر تاریخى و جامع كه از آثار فارسی مفصّل دوره تیمورى به شمار مى‌رود، به گزارش تاریخ جهان از آغاز آفرینش تا پیدایى اسلام و تا روزگار خود؛ یعنى دوران حكومت سلطان حسین بایقرا (911 - 842 ق) مى‌پردازد. روضه الصفا هفت بخش دارد و نویسنده آن به ترجمه بخشى از تاریخ‌هاى عربى و اقتباس از آنها پرداخته و بخش‌هایى را از تاریخ‌هاى فارسی نقد كرده و بخش پایانى آن را دختر زاده‌اش قیاس‌الدین بن‌ خواندمیر با نام حبیب‌ السیر پس از مرگ وى كامل كرده است. رضا قلى خان هدایت در نیمه نخست سده سیزدهم (روزگار قاجار) جلدهاى هشتم تا دهم (تاریخ صفویه، افشاریه، زندیه و قاجار) را بدان افزود و آن را روضه الصفاى ناصرى نامید.
پادشاهان مغول و تیمورى در آغاز كار خود از ارزش و اهمیّت زبان و ادب فارسی آگاه نبودند و به مدح ستایشگران و شاعران و ادیبان توجه نمی‌كردند. از همین روى، در روزگار آنان شعر و ادب به نابودى روى نهاد، اما با گذشت زمان انگیزه‌اى در آنان پیدا شد و خواستند كه جهان‌گشایى‌هاى خود و نیاكانشان را در تاریخ ثبت كنند تا براى نسل‌هاى آینده یادگار بماند. از این‌رو، از مورخان و نویسندگان خواستند كه چنین اخبار را گزارش دهند و به همین سبب درخشان‌ترین آثار تاریخى در دوره مغول و تیمورى پدید آمد. گفته‌اند كه نویسنده، روضة الصفا را به فرمان و تشویق امیرعلى شیر نوایى، وزیر دانش‌مند شاهرخ تیمورى (حاكم هرات) در آن هنگام آغاز و به نام او ختم كرد.