آیین زروانی: تحلیل کهن ترین استوره ایرانی

زمان، مکان، جو، حرکت

از پیشگفتار:
نگارنده از سالهایی بسیار دور همواره مشتاق مطالعه در تاریخ دینها، مذاهب، اساتیر، ادبیات عامیانه و آیینها و مراسم و مردم شناسی و شاخه های آن بودم، اما در دورانهای بعدی، این علاقه و مطالعه و پژوهش خود به خود محدود میشد تا فقط منحصر به ایران آن هم دوران باستانی و پیش از عصر اسلامی این سرزمین شگفت شد.
تحقیق درباره آیینهای: زروانی، میترایی که پیش از دین زرتشت آیینهای غالب در ایران بودند و آیین میترایی / هوم که میراث مشترک اقوامِ هندو ایرانی شناخته می شد. آیین دیویسنان یا پرستندگان خدایان طبیعت یا دیو پرستان - مستثنا و جدا از آیین زروانی شناخته می شود. هر چند به موجب آیین ها و استوره های هند و باورهایی به خدای زمان / کاله وجود داشت، اما به طور محسوس با زروان ایرانی جدا راه است. آیین زروانی ایرانی بدون آنکه بن مایه آشکار و موکد ثنویتِ مطلق را بیان کند، ثنویت محدود زمانی نه هزار ساله ای را شرح میدهد که در مقطعی از زمان به ناچار شر و اهریمن شکست یافته و مقهور اورمزد و خیر و نور مطلق می.شود در اساتیر بین النهرین نیز نظایر اینگونه ثنویت منقطع و در اساتیر ملل و اقوام دیگر دوگانگی در زمان محدود یا غیر محدود هست که در متن کتاب به آن اشاره شده است. به همین سبب است که استوره شگفت و نادر زروانی که به صورت یک دین تعریف شده، به سبب شناخت زروان خدا خدای زمان بیکرانه / بی آغاز و بی انجام وارد حوزه الاهیات و منطق و کلام و فلسفه می شود...