نصرت الله بختورتاش

(1302 - 1395 هـ.خ)

 کتاب " تاریخ پرچم ایران "

 از باستان تا امروز

نوشته نصرت الله بختورتاش

پرچم سه رنگ ایران، نشانی والا از هویت ملی و فرهنگ ایرانی است که با رنگ سبز، خرمی و شادکامی با رنگ سپید، صلح و دوستی و با رنگ سرخ نام و یاد فرزندان پاکباز ایران زمین را گرامی داشته است. دکتر بختورتاش با پژوهشی شایسته در این کتاب با روش علمی نمادهای ملی ایران را مورد بررسی قرار داده و از عظمت فرهنگی و روحیه مسالمت­ جو، آرامش طلب و بزرگ ایرانیان در طول تاریخ روایت می­کند. بنابراین گزارش، نخستین اشاره در تاریخ اساطیر ایران به وجود پرچم، به قیام کاوه آهنگر علیه ظلم و ستم آژی دهاک (ضحاک) بر میگردد. در آن هنگام کاوه برای آن که مردم را علیه ضحاک بشوراند، پیش بند چرمی خود را بر سر چوبی کرد و آن را بالا گرفت تا مردم گرد او جمع شدند. سپس کاخ فرمانروای خونخوار را در هم کوبید و فریدون را بر تخت شاهی نشانید. فریدون نیز پس از آنکه فرمان داد تا پاره چرم پیش بند کاوه را با دیباهای زرد و سرخ و بنفش آراستند و در و گوهر به آن افزودند، آن را درفش شاهی خواند و بدین سان " درفش کاویان " پدید آمد. نخستین رنگهای پرچم ایران زرد و سرخ و بنفش بود، بدون آنکه نشانه ای ویژه بر روی آن وجود داشته باشد.

با یورش اعراب به ایران، ایرانیان تا دویست سال هیچ درفش یا پرچمی نداشتند و تنها دو تن از قهرمانان ملی ایران زمین، یعنی ابومسلم خراسانی و بابک خرم دین دارای پرچم بودند. ابومسلم پرچمی یکسره سیاه رنگ داشت و بابک سرخ رنگ به همین روی بود که طرفداران این دو را سیاه جامگان و سرخ جامگان میخواندند. براساس این گزارش، بخش‌های نخستین اثر، ویژه ایران باستان، روزگاران اسطوری، کیانی، دینی‌ و تاریخی تا قبل از ظهور اسلام است که بر آگاهی های جوانان و اقشار مختلف‌ مردم نسبت به آن دوران می افزاید. بخش دیگر که از پایان سلسله ساسانیان و آغاز گسترش دین اسلام در ایران است، به گونه ای بررسی شده که پاسخگوی‌ نیازهای مخاطبان جهت آگاهی از روزگار هر یک از فرمانروایان و پادشاهان و پرچم ها و درفش های رایج در آن عصرها میباشد و نیز بخشی ویژه به تاریخچه پیدایش صلیب سرخ، شیر و خورشید و هلال احمر می‌پردازد. در خاتمه جستاری نیز تحت عنوان "یادآوری" به صورت خودآموزنده قرار دارد که حاوی نکات ارزشمندی نظریه های دانشمندان و پژوهشگران و گزارشهای‌ مرتبط است.

فصلهای کتاب عبارت است از، درفش در ایران باستان: روزگار پیشدادیان و کیانیان؛ درفش در کتابهای دینی؛ درفش گرشاسب؛ درفش در شاهنامه؛ درفش کاویان...؛ روزگار هخامنشیان: عقاب کوروش بزرگ؛ چرا شاهین در ایران گرامی بود؛ نمونه درفش بازسازی شده...؛ روزگار اشکانیان: واژگونی پرچم رومیان؛درفش اشکانی، فرته داران...؛ روزگار ساسانیان و دگر روزگاران؛از غزنویان تا برآمدن صفویه، از قاجار تا آغاز مشروطیت، پژوهش در آخشیج های پدیدآورنده نشان، درفش از آغاز مشروطه تا پایان دوره قاجار، درفش در دوران پهلوی و درفش جمهوری اسلامی، از جمله فصل های این کتاب مستند و خواندنی است.