انور خامه ای

(1295 - 1397 هـ.خ)

انور خامه‌ای، سیاستمدار، اقتصاددان، جامعه‌شناس، نویسنده و مترجم ایرانی، از اعضای گروه ۵۳ نفر و از بنیان‌گذاران حزب توده ایران، در ۱۲ فروردین ۱۲۹۰شمسی در تهران زاده شد. پدرش یحیی کاشانی خواهرزاده محمد غروی کاشانی و از نوادگان ملااحمد نراقی و مادر او از نوادگان محمدعلی دولتشاه پسر ارشد فتحعلی‌شاه قاجار بود. پدرش یحیی کاشانی از مجتهدان برجسته دهه‌های ۱۲۶۰ تا ۱۲۹۰ شمسی در ایران و از فعالان جنبش مشروطه ایران و سردبیر روزنامه‌های حبل‌المتین و مجلس بوده است. انور خامه‌ای در سن ۱۲ سالگی پدرش را از دست داد. او در سال ۱۳۱۳ شمسی در رشته مهندسی شیمی شروع به تحصیل کرد اما نتوانست تحصیلات خود را به پایان برد چون عضو گروهی شد که بعدها به گروه ۵۳ نفر معروف شد. انور خامه‌ای در میانسالی در سال (۱۳۴۰ شمسی) ایران را ترک کرده و بیش از یک دهه در اروپا ماند. در این فاصله به تحصیلات خود که از زمان دستگیری ۵۳ نفر نتوانسته بود تکمیل کند، ادامه داد و در رشته اقتصاد و علوم اجتماعی موفق به دریافت دکترا شد و به تدریس و نوشتن و برگردان پرداخت. او کتاب «رویزیونیسم، از مارکس تا مائو» را در سال ۱۳۵۵ شمسی به زبان فرانسوی در پاریس چاپ کرد و بعدها خود را آن به فارسی ترجمه و در ایران به چاپ رساند. او پس از ۱۴ سال به ایران بازگشت و در دانشگاه تهران به تدریس پرداخت. از انور خامه‌ای نردیک ۲۰ کتاب و خاطرات سه جلدی به جای مانده‌است. انور خامه‌ای صبح سه‌شنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۷ در سن ۱۰۲سالگی در بیمارستان رجایی کرج به علت نارسایی ریه درگذشت.