خاطرات کنگو

«کنگو، خاطرات انور خامه ای» به گمان خود ما، یکی از روایتهای راستین و شیرین و خواندنی درباره اوضاع و احوال اجتماعی و سیاسی کشور زئیر است. دکتر انور خامه ای، محقق و نویسنده معروف، که خوانندگان با آثار تحلیلی و اجتماعی وی درباره رویدادهای معاصر ایران و تحولات سیاسی آن آشنایی دارند، به حق وجود مغتنمی برای پژوهندگان و به خصوص جوانان ماست چرا که روایتگر و مفسر واقع بین و بیطرف زمانه است. حضور او در کنگو و اقامت نسبتا طولانیش به عنوان استاد دانشگاه و برخوردها و تماسهایش با قشرهای روشنفکر و دانشگاهی آن کشور و شیفتگی شخصیش به مطالعه تاریخ و تحولات سیاسی و اجتماعی ملتها، مجموعا فرصت کم نظیری را برای روایت پیگیر و صادقانه و کنجکاوانه اوضاع و احوال کنگو فراهم آورده است که حاصل آن، همین کتاب «خاطرات انور خامه ای در کنگو» است. نویسنده در این کتاب با سبک ساده و روان خویش، ضمن بازگو کردن خاطرات دوران اقامت و تدریس و مناسبات خود با اطرافیان جابه جا به سراغ جامعه کنگو، تضادها و تحولات سیاسی و تاریخی آن می رود و در همان حال که به تحلیل وقایع و ترسیم شخصیتها و پیگیری تاریخی می پردازد، از ذکر کوچکترین جزئیات درباره زندگی و سنتها و احوال و آداب مردم غافل نمی ماند و در مجموع اثری ارائه می دهد که هم سفرنامه است و هم گزارش تحلیلی و تاریخی و هم آسیب شناسی یک جامعه نمونه جهان سومی که جای برجسته ای در تاریخ مبارزات آزادیخواهانه دارد. جامعه ای که هم لومومبا را دارد و هم چومیه را، هم کازاوو بو را دارد و هم موبوتو را، هم در فساد غوطه می خورد و هم صاحب تاریخی درخشان در مبارزات آزادیخواهانه است. و حاصل کلام سرنوشتی دارد که از دمکراسی به دیکتاتوری انجامیده است. و خواننده با تحلیل انور خامه ای به راز این سیر سیاسی و اجتماعی پی می برد.