عبدالوهاب البیاتی

(1926 - 1999 م)

\nعَبدالوَهّاب بَیاتی (زادهٔ ۱۹۲۶ در بغداد، درگذشتهٔ ۱۹۹۹) یکی از شاعران نوگرای عرب و عراقی است و معمولاً وی را در کنار نازک الملائکه و بدر شاکر السیاب از اولین شاعران نوگرای شعر عربی می‌دانند. نتقدان البیاتی و بلند الحیدری را شاعران واقع گرای سوسیالیست عرب می دانند . البیاتی در سال 1954 به علت تمایلات سوسیالیستی از وطن آواره شد و حکومت وقت عراق در سال 1963 شناسنامه و گذرنامه عراقی او را باطل کرد . او نیمی از عمر خود را در تبعید گذرانید اما این اقبال را داشت که بتواند آثار خود را در دیگر نقاط جهان عرب مانند لبنان و مصر به چاپ برساند . آثار او همچنین به زبانهای فارسی ، اینگلیسی ، فرانسوی ، اسپانیایی ، روسی و چینی ترجمه شده است . البیاتی در مورد سرچشمه های شعر خود می نویسد : ((من روابط صمیمانه ای بین سرچشمه های کودکی و شعر خود برقرار کرده ام . شعر من نیرو و جاذبه خود را از این سرچشمه ها می گیرد . خاطرات کودکی گاه ممکن است جامه تصاویر دیگری در کودکی دیگر ، یا کودکی مکان و زمان دیگری در بر کند و بعدی اسطوره ای بر خود بگیرد و این احساس را بوجود بیاورد که گویی در شعر ها و زمانهای گوناگونی زندگی کرده بودم .)) البیاتی در سال 1957 کتاب " پل الوار ، سرود خوان عشق و آزادی " نوشته کلود روا و در 1959" آراگون ، شاعر مقاومت " نوشته مالکم کاولی را با همکاری احمد مرسی به عربی ترجمه کرد . منتقدان عرب و غیر عرب بسیاری به نقد و برسی آثار عبدالوهاب البیاتی پرداختند . از جمله این آثار : 1954 " عبدالوهاب البیاتی و شعر جدید عراق " / دکتر احسان عباس / چاپ بیروت 1958 " عبدالوهاب البیاتی پدر شعر نو " / مجموعه مقالات / همراه با مقالاتی از دکتر علی الراعی ، عبدالرحمن الشرقاوی ، نهاد التکرلی و . . . . 1958 " البیاتی شاعر پیکار و انسانیت " / دانش نامه خانم ((نورس کم نقش)) در دانشگاه سوریه 1962 " عبدالوهاب البیاتی شاعر و مبارز " / پایان نامه دانشگاهی قاسم نسیموف در دانشگاه تاجیکستان 1962 " عبدالوهاب البیاتی زندگی و آثار " / دانش نامه خانم المیرا علی زاده در دانشگاه باکو 1966 مجموعه مقالاتی در کتاب " رنج انسان معاصر در شعر البیاتی " / چاپ قاهره با مقالاتی از ناظم حکمت ، دکتر کارل بتراجک ، محمود امین الطالم ، نزار قبانی . . . . همچنین در سال 1963 اوسپنسکی ، آهنگ ساز روس با الهام از " پانزده شعر از وین " از مجموعه " واژه هایی که نمی میرند " آهنگ هایی تحت عنوان " رویارویی میهن " ساخت و همچنین این شعر ها توسط بانوی آوازه خوان لنینگراد خوانده شد . البیاتی چندی پیش از مرگش ( در 13مرداد 73 ) به ایران سفر کرده بود . علاقه البیاتی و عشق او به ایران در کتاب شعر " ماه شیراز " و نمایشنامه " محاکمه در نیشابور " به چشم می آید . از البیاتی آثاری در مجموعه های مستقل و گزینه های اشعار به فارسی ترجمه شده است که از جمله می توان به " شعرهای تبعید " و " چشمان سگان مرده " به ترجمه عدنان غریفی ، " آوازهای سندباد " به ترجمه دکتر شفیعی کدکنی به همراه مقدمه نسبتاً جامع در مورد شعر البیاتی و کتاب " آوازه خوان خون " در کنار شعرهای محمد درویش و محمد الفیتوری به ترجمه یوسف عزیزی بنی طرف اشاره کرد . برخی از آثار عبدالوهاب البیاتی عبارتند از : فرشتگان و شیطان / 1950 / بیروت ابریق های شکسته / 1954 / بغداد نامه به ناظم حکمت و اشعار دیگر / 1956 / بیروت شکوه کودکان و زیتون را باد / 1956 / قاهره شعرهای تبعید / 1957 / چاپ قاهره بیست شعر از برلن / 1959 / بغداد ، واژه هایی که نمی میرند / 1960 / بیروت راه آزادی / 1962 / مسکو ( به زبان فارسی ) آتش و کلمات / 1964 / بیروت ، الاشعار / 1956 / قاهره دفتر فقر و انقلاب / 1965 / بیروت ، آن که می آید و نمی آید / 1966 / بیروت مرگ در زندگی / 1968 / بیروت ، چشمان سگان مرده / 1969 / بیروت نوشته ای بر گل / 1970 شعرهای عاشقانه بر دروازه های سال هفتم / 1971 زندگی نامه دزد آتش / 1974 کتاب دریا / 1975 یراز/ 1975 صدای سالهای روشنایی / 1979 و ....../