رولان بارت

(1915 - 1980 م)

رولان بارت فیلسوف، نشانه‌شناس، منتقد اجتماعی، نظریه‌پرداز ادبی و یکی از پیشگامان تجزیه و تحلیل سیستم‌های نشانه‌شناسی و مطالعه رسمی نمادها در فرانسه بود. ایده‌های او حوزه‌های متنوعی را پوشش می‌داد و بر توسعه بسیاری از مکاتب نظری، از جمله ساختارگرایی، نشانه شناسی، اگزیستانسیالیسم، مارکسیسم، نظریه ادبی و پساساختارگرایی اثر گذاشت. مجموعه مقالات «اسطوره‌ها» (۱۹۵۷) و مقاله «مرگ نویسنده» (۱۹۶۷) شناخته شده‌ترین آثار او هستند. بارت به‌عنوان متفکر پیشرو در ساختارگرایی، بسیار تحت‌تاثیر نشانه‌شناسی فردینان دو سوسور قرار گرفت. رولان بارت مفسر، اشاعه‌دهنده و بازنگر بسیاری از مفاهیم نظری پیچیده‌ای بود که از دهه ۱۹۵۰ به بعد در مراکز یادگیری فرانسه در جریان بود. بارت از سال ۱۹۵۲ تا ۱۹۵۹ در مرکز ملی تحقیقات علمی به تحقیق و مطالعه راجع به فرهنگ‌شناسی و جامعه‌شناسی می‌پرداخت. در این دوره هفت ساله مجموعه‌ای از مقالات محبوبش را نوشت که بعداً در مجموعه اسطوره‌ها منتشر شد. رولان بارت اوایل دهه ۱۹۶۰ را صرف پژوهش در زمینه‌های نشانه‌شناسی و ساختارگرایی و فعالیت در پست‌های مختلف علمی در سراسر فرانسه کرد. او در اواخر دهه ۱۹۶۰ به شهرت زیادی دست یافته بود، به آمریکا و ژاپن سفر و در دانشگاه جانز هاپکینز سخنرانی کرد. در همین دوران معروف‌ترین اثر خود، مقاله «مرگ نویسنده» را منتشر ساخت. او با ترکیب پیشینه، تحصیلات، طبقه، قومیت، مذهب، ملیت و جنسیت نویسنده در هنگام تفسیر آثار ادبی به‌شدت مخالف بود. رولان بارت در طول دهه ۱۹۷۰ به توسعه نقد ادبی خود ادامه داد. در سال ۱۹۷۶ اولین کسی بود که عهده‌دار کرسی نشانه‌شناسی ادبی در کالج دو فرانس شد. دو سال بعد، در سال ۱۹۷۸، به‌عنوان منتقد برجسته نسل خود شناخته شد. رولان بارت صدای تئوریک غالب دهه ۱۹۷۰ در سراسر اروپا و آمریکا بود که تاثیر نظریه‌های او در فرهنگ عامه نیز احساس می‌شد. رویکرد انتقادی او نسبت به ادبیات، کمک زیادی به توسعه نشانه‌شناسی، ساختارگرایی و پساساختارگرایی کرد. فلسفه او محدود به این مکاتب فکری نبود. او بر شیوه‌های مختلف ارتباطی مانند عکاسی، موسیقی و حتی کامپیوتر تاثیر گذاشته است. رولان بارت یک فلسفه ادبی منحصر به فرد و یک سبک نوشتاری مبهم و عجیب داشت که به‌طور گسترده توسط بسیاری از نویسندگان سراسر جهان دنبال شد. فلسفه او پس از دهه ۱۹۷۰، نه تنها در فرانسه، بلکه در آمریکا و اروپا نیز گسترش یافت. آثار او الهام‌بخش فیلسوفان و متفکران زیادی از جمله مایکل فوکال، ژاک لاکان و ژاک دریدا است.