ترجیعات

به کوشش: ایرج کیهانی «آوا»

ترجیعات؛ مجموعه ترجیع‌بندهای عارفانه از فخرالدین عراقی، شاه نعمت‌الله ولی، خواجوی کرمانی، هاتف اصفهانی، مغربی، ناصر، منصور حلاج، مفتون همدانی، صغیر اصفهانی
میان شیوه‌های شعر فارسی، شیوه دلپذیر و مخصوصی متجلی است که ظاهرا آغاز آن به اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری مربوط می‌شود؛ این شیوه، تجلی افکار عارفانه در شعر فارسی است. میان آثار گران‌بهایی که از شاعران والامقام عارف و عارفان بلندپایه شاعر به‌جای مانده، یک سلسله ترجیع‌بندهایی است که در بحث ادب فارسی جایی مخصوص برای خود گشوده است. ترجیع‌بند یکی از انواع شعر فارسی است و یکی از مشهورترین ترجیع‌بندهای تغزلی و عاشقانه ادبیات ما، ترجیع‌بند معروف شیخ اجل سعدی شیرازی است که در پایان هر بند آن این بیت تکرار می‌گردد: «بنشینم و صبر پیش گیرم **** دنباله کار خویش گیرم». اما این کتاب دربرگیرنده ترجیع‌بندهایی از شاعران فارسی است که از دیوان‌های مختلف جمع‌آوری شده‌اند.