جام نو و می کهن: مقالاتی از اصحاب حکمت جاودان

از مقدمه کتاب:
عمر بالنسبه کوتاه اما آکنده از فعالیت حکیمان سنتی عصر ما چنان وسعت و نفوذی داشته است که تقریباً هیچ خطه ی شایان توجه را، در سراسر آفاق، ناگشوده باقی نگذاشته است. مراودات و مفاوضات با حکیمان و عالمان اسلامی و مسیحی و یهودی و بودایی و چینی و هندی در شرق و غرب، و تالیف و تصنیف در وحدت متعالی ادیان و آشنایی با فلسفه ی اولی و مباحثه و مناظره با فیلسوفان معاصر و مبارزه بر ضد دعوت تجددگرایی و تقریر مقالات در دفع و ردّ تالیان آن و سعی در کشف رموز سنتی و بذل همت در جرح شبهات بعضی هنرمندان عصر در باب هنر و سیاحت در بلاد سرخ پوستان و برهمنان و صحبت با مشایخ معاصر صوفیه در آفریقا، همه احاطه و وسعت آگاهی ایشان را از فرهنگ امروز و دیروز نشان می دهد و از مساعی ایشان در عین حال مکتبی صاحب نظر، دعوتگر، منتقد، عارف و خوش تقریر و لطیف می سازد که تعلیم عموم اهل ادیان را با عرفان و در قالب «حکمت خالده» تلفیق کرده است. مسئله عرفان را اساس ادیان تلقی کرده اند و همین مسئله است که آنها را از تعصب خاص ارباب شریعت دور ساخته است و بدون آنکه بی برهان و از روی حب و بغض در تخطئه ی اهل مقال بکوشند از هر فرقه و نحله ی راست دینی آنچه را موجب تزکیه ی نفوس انسانی می پندارند، ستوده اند. بدین گونه تعلیم آنها ناچار نمی تواند از جنبه ی عرفانی خالی باشد و خود آنها نیز به لزوم این مطلب که موجب معرفت حقیقت ادیان و در عین حال استفاده از مواریث حکمت انبیا و حکماست تصریح دارند.
پس شکی نیست که چنین تعلیمی را با سابقه و ابعادی به وسعت تاریخ بشر نمی توان با مقیاسهای ناخوشی که فی المثل اندیشه ی «پست مدرن» را با آنها می سنجند در معرض داوری و شناخت آورد. خاصه که در تمام این ابعاد آنچه بیشتر مایه ی امتیاز آنهاست اصالت کم نظیری است که در آن کمتر نشان تصرف و بدعت پیداست و در کلام و بیان حکمای سنتی این اصالت جلوه دارد. فی الواقع ممکن نیست درباره ی جریان سنتی سخن در میان افتد و ابعادی چون سازگاری جمیع ادیان و نقد تجددگرایی و الهی بودن عالم و دقایق رموز و سادگی باستانی – و نه آن سادگی حقیری که زبان معاندان را در حق قدما دراز کند- به مثابه ی یک خط قاطع در تاریخ سیر آن توجه محقق را جلب نکند. البته ورای این اصول که خود نوعی شورش بر ضد «علم پرومته ای» و نوعی گرایش به معارف نیاکان شریف بوده است جریان سنتی از اشتغال به پاره ای جزویات هم باز نایستاده است. نه فقط تعالیم قرآن کریم و مزامیر داودی تا انجیل و اوپانیشادها را سرلوحه ی کار خود ساخته بلکه آنچه را از آثار و اقوال افلاطون و بودا تا کنفوسیوس و مولانا باقی است هم در کار داشته است. حتی خود نیز از خلق آثار جدید در جهت نشر آن معارف بازنمانده و کتب ارجمندی چون مقدمه ای بر مطالعه ی آموزه های هندو، انسان و صیرورت او مطابق با ودانته، بحران دنیای متجدد، وحدت متعالی ادیان، تبدیل و دگرگونی طبیعت در هنر، رقص شیوا، مقامات حکمت، منطق و تعالی، اسلام و حکمت خالده، آینه ی عقل، انسان و طبیعت، باورهای قدیم و خرافه های جدید، ساعت یازدهم و جز اینها را در همین عصر حاضر عرضه کرده است.

فهرست برخی از مقالات:
متافیزیک
آتما-مایا
فریتهیوف شوئون/ محمود بینای مطلق
روح و عقل
رنه گنون/ بابک عالیخانی
مُثُل جاوید
رنه گنون/ سعید بینای مطلق
کلمه و سمبول
رنه گنون/ سعید بینای مطلق
فهم و اعتقاد
فریتهیوف شوئون/ حسین خندق آبادی
آیا مسئله شر وجود دارد؟
و...