داریوش دادگر

دوران هخامنشی دورانی ویژه و سرنوشت‌ساز در تاریخ جهان، و عصرِ ظهور نخستین دولت فراگیر ایرانی است. دورانی که به خاطر متحد شدنِ تمام اقوام و قلمروهای فرهنگی ایران زمین و تاسیس دولتی یکپارچه که به سرعت ابعادی جهانی به خود گرفت، شهرت دارد. هرچند درباره‌ی فر و شکوه هخامنشیان و عظمت سیاسی‌شان سخن بسیار است، درباره‌ی دستاوردهای ایشان در زمینه‌ی تمدن و فرهنگ پژوهشهای اندکی وجود دارد. تمرکز قدرت سیاسی در ایران زمین و ظهور نخستین دولت جهانی، بی‌شک با پیکربندی و زایش نوع جدیدی از سوژه همراه بوده است، که می‌توان آن را به پیروی از رهبران نظام هخامنشی، “منِ پارسی” نامید. منِ پارسی، نخستین شکل از انسانِ ایرانی است که با خودآگاهی تاریخی و رمزگذاری‌ای درونزاد بر صحنه‌ی اسناد تاریخی پدیدار می‌شود. چنین می‌نماید که کوروش بزرگ بنیانگذار، و داریوش بزرگ نظریه‌پرداز و سازمان‌دهنده‌ی اصلی این هویت ایرانیِ آغازین باشد. چگونگی تعریف و رمزگذاری این منِ نوساخته، شیوه‌ی چفت و بست شدن‌اش با نهادهای اقتصادی و سیاسی، زمینه‌ی دینی و بافت معناییِ پشتیبان آن، و الگوهای بازنمایی آن در آثار هنری، موضوع اصلی این کتاب است. داریوش دادگر یکی از کتابهای مجموعه‌ی تمدن ایرانی است، و به همراه کتابهای تاریخ کوروش هخامنشی و اسطوره‌ی معجزه‌ی یونانی، دوره‌ی سه جلدی مربوط به عصر هخامنشی را تشکیل می‌دهد.