جنگ جهانی در ایران

«جنگ‌ جهانی در ایران» عنوان کتابی است به قلم سرکلارمونت اسکرین، کنسول انگلیس در مشهد. کلارمونت در این کتاب اوضاع ایران در جنگ جهانی اول و دوم را شرح داده است. در اینجا بخشی از خاطرات او را می‌خوانید که شامل نامه او به وزیر خارجه بریتانیا درباره میلسپو، مستشار مالی آمریکایی در ایران و نیز تشریح مسائل اقتصادی آن دوران است.
نامه‌ای را که در ۲۲ مه ۱۹۴۳ به‌وزیر خارجه در دهلی نوشتم، نقل می‌کنم:
«میلسپو خیلی دوستانه و صریح رفتار کرد. او از من خواست که مراقب ماموران مالی محلی او باشم و اعمال آنها را به‌وسیله نامه مشخصی به‌اطلاع او برسانم. او عمدا با همه آنچه من در سال گذشته گفته و نوشته بودم، موافقت کرد. من گفته و نوشته بودم که در دوران رضاشاه در سراسر ایران یک شبکه فساد و چپاول اقتصادی به‌وسیله بعضی از مقامات رسمی وزارتخانه‌های دارایی، کشور، اقتصاد کشاورزی و همکاران آنها یعنی مالکین، محتکرین و مدیران امور نان و خبازی سازمان یافته است. من هم مانند میلسپو، بعد از ۱۳ سال غیبت به ایران برگشتم و مانند او از فساد طبقات بالا و فقر طبقات پایین که ناشی از تسلط کامل تمایلات پول‌پرستانه در عرض این مدت بوده است، متاثر و متنفر شدم. او نگران بود که مبادا تلاش‌های میسیونش خیلی دیر شروع شده باشد و از تعویق در دادن اختیارات و کارمندان به او خیلی ناراضی بود، اما مطمئن بود که اگر بر بحرانی که در تابستان منتظر آن بودند غلبه شود، خواهد توانست این بار هم مثل نخستین ماموریتش اعتماد و همکاری بهترین عناصر کشور را جلب کند و با کمک آنها اصلاح اساسی در وضع اقتصادی ایران ایجاد کند...