تماشاخانه: مشتمل بر سه تمثیل

اگر از طرز تفکر آخوندزاده بگذریم، او از اولین نمایشنامه نویسان مشرق زمین محسوب میشود.اکثر آثار نمایشنامه ای او به ترکی است که توسط نویسنده معاصرش میرزا محمد جعفر قراچه داغی به فارسی ترجمه شده است. کتاب فوق در واقع شامل سه نمایشنامه او (حکایت خرس قولدورباسان- حکایت وکلای مرافعه- حکایت کیمیاگر) است که در اصل توسط قراچه داغی ترجمه شده و "باربیه دومنار"مستشرق فرانسوی آن ترجمه را با شرح و توضیحات و اصطلاحات فارسی به فرانسه و به سال 1885 منتشر کرده است. قصد او فراهم آوردن متونی روان و ساده برای آموزش فارسی برای محصلان رشته شرق شناسی بوده است.توضیحات فرانسوی اثر از آن حذف شده است. اصل کتاب باربیه دو منار را میتوانید در اینجا ببینید.
دومنار آثار دیگری از عربی و فارسی و ترکی نیز ترجمه کرده است. از جمله تکمیل ترجمه شاهنامه و آثار جغرافیدانان مسلمان قرون اولیه. دو منار اصل ترکی حکایت کیمیاگر آخوندزاده به همراه ترجمه و توضیحات به فرانسه را هم منتشر کرده است که آن را میتوانید از اینجا دانلود کنید.
برخی از مقالات ترکی آخوندزاده پیشتر توسط محمد علی فرزانه ترجمه شده بود. اصل نمایشنامه های آخوندزاده به همراه ترجمه قراچه داغی هم ده-دوازده سال پیش مجددا منتشر شده است.