چهره پنهان میرزا ملکم خان؛ پدر روشنفکری ایران

[quote='logical positivism']از آپلود کننده محترم بدلیل آپلود کتابهای ارزشمند کمال امتنان را دارم.[/quote]
تشکر از دوست عزیز بابت اظهار لطفشان به این بنده حقیر

در باره ی واژه ی مشروطه دیدگاه های متفاوتی وجود دارد ：
_ بعضی مشروطه را معادل واژه ی انگلیسی constitution وبه معنای پارلمانیسم و حق نمایندگی و
وجود مجلس و حق قانونگذاری توسط مردم دانسته و معتقد به کاربرد آن بودند.
_ بعضی دیگر اصطلاح مشروطه را واژه ای عربی و از ریشه ( شرط ) به معنای وجود شرط نمایندگی و
و وجود نهاد قانونگذاری در کنار حضور پادشاه و محدود کردن اختیارات او می دانند.
_ در کنار این مفاهیم و تعاریف ، افراد دیگری همچون ：
تقی زاده و میرزا ملکم خان ، مشروطه را اصطلاحی فرانسوی می دانند که برگرفته از واژه ی
La charte می باشد.
La charte به معنای قانون است. و مشروطه خواهی به معنای قانون و حکومت قانون و طرفداری
از قانون می باشد. لذا چون قانون بوسیله ی نهاد قانونگذاری یا مجلس وضع می شود بنابراین
مشروطه خواهی نیز استعاره از حکومت قانون است.

با احترام و عرض ادب
کتاب ( چهره ی پنهان میرزا ملکم خان ) کتابی است که به همت آقای قربانی فصول آن در قالب ۶ مقاله
تدوین شده است.
مقاله ی دوم آن که توسط دکتر جوادی نوشته شده حاوی مطالب ارزشمندی در باره ی نقش روزنامه ی قانون
در آگاهی اندیشه ،آزادیخواهی و مشروطه طلبی مردم ایران است.
شاید در برآمدن مشروطه خواهی کمتر به نقش روشنفکران سکولار و بویژه روزنامه قانون اشاره شده است.
در بررسی عوامل مشروطه به دو عامل ：
_ عوامل درونی و بیرونی و
_ عوامل اقتصاد ی و اجتماعی ، فرهنگی اشاره شده است.
در نقش عوامل فرهنگی ، به دلایل ایدئولوژیک کمتر به نقش روزنامه قانون پرداخته شده است!
اما تردیدی نیست که روزنامه ی قانون و انتشار آنرا در لندن باید از عواملی دانست که بطور غیر مستقیم در
ایجاد حکومت قانون تأثیرگذار بوده است.
اما تاثیر مستقیم آن بر روشنفکرانی بوده که با مطالعه مقالات آن دریافتند که در بیرون از مرزهای ایران پادشاهی
آنزمان حکومت قانون و ابتنای بر آراء مردم و حق نمایندگی وجود دارد.!
میرزا ملکم خان ناظم الدوله روزنامه ی قانون را در سال های ( ۱۳۰۷_۱۳۱۳ ) قمری انتشار می داده است.
ملکم خان در این دوره کل فرهنگ سیاسی حاکمیت استبدادی ( شامل شاه ) را به انتقاد میگیرد.
ملکم خان میدانست که در فرهنگ سیاسی حاکمیت سنتی ایرانیان ، شاه وجودی مقدس است و مردم علت نابسامانی
های موجود کشور و وضع زندگی و معیشت شان نتیجه ی ستمگری کارگزاران حکومتی است.
این باور فرهنگی احتمالا میرزا ملکم خان را باز می داشت که در آغاز به انتقاد از شاه بپردازد.!!
اما او چون به استقبال مردم از از روزنامه ی قانون مطمئن شد
به انتقاد از ناصرالدین شاه پرداخت.!
او از شماره ی هشتم روزنامه ی قانون از زبان یک منتقد روزنامه ، اعتراضی نسبت به برخورد سیاسی خود با
با شاه را بچاپ رسانده اما به آن پاسخ نداد.!
او میخواست که خواننده خود بطور مستقیم به این پاسخ دست یافته تا به آگاهی اندیشه برسد.
این جمله از نوشته های او در یکی از شماره های روزنامه قانون است ：
( کار به جایی رسیده که هنر مملکتداری مردم را چنان فقیر ، احمق و بی غیرت کرده که حتی توان ناله کردن
را هم از دست داده اند!! )
به هر حال این مقاله تحلیل ارزشمندی را از آن دوره بدست می دهد.
اگرچه هر ۶ مقاله در دست یافتن به زوایای شخصیت پنهان میرزا ملکم خان خواندنی هستند.

از آپلود کننده محترم بدلیل آپلود کتابهای ارزشمند کمال امتنان را دارم.