هزلیات کامل سعدی
نویسنده:
سعدی
مصحح:
محمدعلی فروغی
امتیاز دهید
هزل، به فتح اول و سکون دوم در لغت، به مزاح کردن بیهوده، لاف و سخن بیهوده معنی شده است و در اصطلاح اهل ادب، شعری است که در آن کسی را ذم گویند و بدو نسبتهای ناروا دهند، یا سخنی که در آن مضامین خلاف اخلاق و ادب آید. اما در این تعریف مرزی میان هزل و هجو لحاظ نشده است در تعریف دقیق تر هجو به معنای سخن بیهوده و هزل به معنای سخن بیهوده ناروا می باشد.
ما تا زمانی که نسخه هزلیات را به تصحیح سعدی ندیدیم،در انتساب این اشعار به آن مرد اخلاق ادب پارسی تشکیک می کردیم،اما با وجود این نسخه دیگر شک و ریب برطرف می شود.
هزلیات سعدی شامل سه بخش است. تعدادی قطعات پراکنده و دو حکایت به نظم (شعر)، فصل اول آنرا تشکیل میدهد. بخش دوم که به نثر است، المجالس فی الهزل و المطایبات نام دارد که خود شامل سه مجلس شبیه وعظ است که به طنز و هزل آمیخته است. بخش سوم یا المضحکات شامل لطیفه هایی به نثر زیبای سعدی است. سعدی در بخش اول و دوم هزلیاتش، تفاوتی میان لغات قائل نیست و از هر لغتی به راحتی و عریانی استفاده نموده است. علاوه بر گفتوگوی آشکار از رابطهی جنسی میان زن و مرد و آوردنِ اسامی اندامهای جنسی که به جای خود در ادبیات کلاسیک نامناسب شمرده میشده است،
بیشتر
ما تا زمانی که نسخه هزلیات را به تصحیح سعدی ندیدیم،در انتساب این اشعار به آن مرد اخلاق ادب پارسی تشکیک می کردیم،اما با وجود این نسخه دیگر شک و ریب برطرف می شود.
هزلیات سعدی شامل سه بخش است. تعدادی قطعات پراکنده و دو حکایت به نظم (شعر)، فصل اول آنرا تشکیل میدهد. بخش دوم که به نثر است، المجالس فی الهزل و المطایبات نام دارد که خود شامل سه مجلس شبیه وعظ است که به طنز و هزل آمیخته است. بخش سوم یا المضحکات شامل لطیفه هایی به نثر زیبای سعدی است. سعدی در بخش اول و دوم هزلیاتش، تفاوتی میان لغات قائل نیست و از هر لغتی به راحتی و عریانی استفاده نموده است. علاوه بر گفتوگوی آشکار از رابطهی جنسی میان زن و مرد و آوردنِ اسامی اندامهای جنسی که به جای خود در ادبیات کلاسیک نامناسب شمرده میشده است،
آپلود شده توسط:
poorfar
1392/10/02
دیدگاههای کتاب الکترونیکی هزلیات کامل سعدی
هزل یعنی طنز، جوک، شوخی، لطیفه. هزل را با هجو اشتباه نگیرید. در هزل شخصِ خاصی
مورد توهین قرار نمیگیره، اما در هجو اینگونه است و به افراد توهین میشه. ما در هزلیاتِ
شیخ اجل چنین مواردی نمیبینیم. بزرگی میگفت این سعدی ایران برای همهی ملتها و مردمها
چامه سروده. کسی که این همه نبوغ چامهسرایی داره، عادیه که بشینه تو جمعی و چند هزل هم
برای خندهی جمع دوستان بگه. خود ما! زمانی که در جمعی میشینیم، هزلها میگیم که
نامش را لطیفه (= joke) میذاریم. برهانی بر این نیست که حضرت سعدی را به کارهای ناپسند
محکوم کنیم. دوستی میگفت که سعدی اون کاره بود و خرگایی میکرده. گفتم دلیل و مدرکت
کجاست؟ میگفت هزلیاتش. گفتم مرد مومن، خود جنابعالی هر زمان در جمعی میشینی جوک
میگی، دلیلی بر اون کاره بودنت نیست، تویی که همش از خدا و دین حرف میزنی! بله، دوستان،
کسی که گلستان و بوستان حضرت سعدی را بخوانه، به این نکته پی خواهد برد. در این باره
پژوهشهای بسیاری شده، این امکانش را دادن که در گذر زمان، چه بسا کسانی آمده باشند و
هزلیاتی به سبک سخن شیخ سروده باشند و همانها وارد هزلیات ایشان شده باشد.
همانگونه که گفتم، هزل همان جوک خودمانه، اما هجو اینگونه نیست. برای هجو چند نمونه
از هجویات انوری را بخوانید به تفاوت این دو پی خواهید برد. بهرحال، آنگونه که خاکشیر اصفهانی
و شفایی اصفهانی گفتند، انوری در پایان زندگانیش از هجوسرایی و هزلسرایی توبه کرده.
چامههای شیخ اجل، دید من را به زندگی بسیار دگرگون کرد و تاثیرات مثبتی بر دیدگاه من گذاشت.
کاش همهی ایرانیها بوستان و گلستان این فرمانروای سخن را بخوانند که سرشار از پند و اندرزهای نیکوست.
سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز
مرده آنست که نامش به نکویی نبرند
شاد و خرم باشید.
خدانگهدار.
چند نکته بنظر بنده رسید که عرض میکنم
شاید نشر این کتاب در این فضا کم از سرودن اشعار نباشه!
من البته با قایم کردن گوشه های مختلف تاریخ برای افراد بصورت کلی مخالفم اما بنظر میرسه این کتاب رو بیشتر باید متخصصان ادبیات بخونند, یعنی خوانندگان هم , حتی اگر کتابناکی باشند , درجات مختلفی در علوم مختلف دارند.
تا اینکه مثلا ما فرض کنیم با خوندن این کتاب باید سعدی رو بیشتر شناخت یا چهره او رو از تقدس بیرون آورد ؛ بنظر من این به مشکل نگاه ما به افراد برمیگرده!
و نکته دیگری که به ذهن من میرسه اینه که در جامعه ما بهرحال شاید کمتر از یک درصد باشند که برای شریک زندگیشون و یا فرزند یا والدین یا خوانوادشون این حق رو قائل باشند که به سایتهای غیراخلاقی مراجعه کنند (خواه به حق یا غیرحق) ؛ نتیجه اینکه اگر از تبعاتی که مراجعه به این سایتها (مثه افزایش تجاوز و جرائم جنسی که جرم بودنشون مورد قبول اکثریت دنیاست!) داره بگذریم , من فکر میکنم این موضوع نوعی خیانت باشه!
و آخر اینکه خطاب به برادر thesaurus : دوست من اگرچه من با شما در حق آزادی افراد موافقم اما باید دونست که مسائل جنسی بخاطر ماهیت خاصی که دارند شبیه به داشتن حقوق دیگه نیستند! این بحث رو میشه خیلی باز کرد اما فقط من این بسنده میکنم که در مورد مسائل جنسی باید به این سخن بسیار زیبای شوپنهاور توجه کرد که لزوم بررسی همه جانبه موضوع رو میرسونه که :"تاریخ دانها باید فلسفه بخوانند و فلسفه دانها تاریخ"! اونچه که آدم میبینه اینه که افرادی که سراغ این مسائل میروند نه تنها انسانهای مفید وسازنده ای برای اجتماع نخواهند بود بلکه انرژی دیگران رو هم برای سازندگی و سالم زیستن به زور میگیرند! حسرت من این است که باید مثلا سایت برنامه آندروید در جستجوی من برای کلمه x که ربطی به مسائل جنسی ندارد شونصد تا پیشنهاد برنامه جنسی بدهد ؛ هکذا در سایتهایی مثله یوتیوب یا سایتهای کتاب بین المللی که لزوما هم فارسی نیستند! پس باید به این نکته هم توجه کرد که طرفداران مسائل جنسی عمدتا حق ناشناس هستند (من به همه شان جسارت نمیکنم) قس. دادن حق به ناحق!!!
خدانگهدارمون
وقتی بخواهیم با نگاهی اخلاقی به این مسائل نگاه کنیم و مانند دوران مدرسه دسته خوب و بد درست کنیم به نتیجه ای نخواهیم رسید . سعدی یک معلم اخلاق بوده نه یک تحلیلگر و روان شناس . او می گوید دروغ بد است اما به این نکته توجه نمی کند که اساسا چرا دروغ وجود دارد و انسان این همه به ان رغبت دارد .
جناب پورفر بهتر است ابتدا بدانیم چرا مقوله ای به نام پورنوگرافی وجود دارد و بعد برچسب خوب یا بد بودن به ان بزنیم . تا زمانی که چیزی عرضه شود یعنی تقاضایی وجود دارد . پورنوگرافی امروزه در انواع و اقسامش به یک صنعت بزرگ تبدیل شده . مطمئنا این صنعت در ایران درامد مادی ندارد .
چرا اسمش را بیماری بگذاریم . برای من یکی لذت جنسی بسیار واقعی تر است تا انچه که عشق می خوانیمش . در ضمن چطور فقط ایرانیان را دارای ذهنی چنین بیمار هستند ؟ اگر کسی ذهنش چنین بیمار نباشد به انسان بودنش شک کنید .
جمله ی بسیار زیبایی را از سامرست موام نقل میکنم که در کتاب حاصل عمر اش گفته است :
« ارزو می کنم که ای کاش جناب قاضی در کنار دسته گلش دسته ای کاغذ مخصوص مستراح نیز می گذاشت . این کاغذها به خاطرش می اورد که او نیز مثل هر کس دیگری انسان است »
دوست گرامی شما سعدی را نمیشناسید زیرا از آن در ذهن شما بت ساختهاند؟
برای آشنایی با سعدی و حافظ و دیگر شاعران و در پیرامون شعر و شاعری دو کتاب در پیرامون ادبیات و حافظ چه میگوید؟ شادروان احمد کسروی را بخوانید.
هزلیات نوعی هنر هست
سوادش رو نداری بی خود رخنه نگیر