نادرشاه

[quote='علی نصر'] ... . اگر بدنبال افتخار بودم سلاطین اروپا را به بردگی می گرفتم . که آنهم از جوانمردی و خوی ایرانی من بدور بود . نادر شاه افشار
[/quote]
نمی دانم نادرشاه واقعا این جمله را گفته یا نه (چون امروز در وبلاگ ها از این گونه جملات گهربار و حدیث گونه زیاد به شخصیت هایی مثل کوروش و نادر و داریوش نسبت می دهند) اما اگر واقعا گفته نشان دهنده ی اوج بی خبری او از واقعیت های جهان است.

نظام سیاسی ایران تا پیش از مشروطه یک نظام ایلیاتی و مطلقه بود که در آن خان حرف اول و آخر را در همه ی امور می زد و در یک کلام "همه فن حریف" بود. پادشاهان که سران طوایف بودند پس از به قدرت رسیدن دقیقا همان ذهنیت را نسبت به کشورداری داشتند که تا چندی پیش زیر چادر و در کوه و کمر امور ایل و عشیره ی خود را رتق و فتق می کردند. «قانون» وجود خارجی نداشت و جان و مال و سرنوشت و سرمایه ی یک عمر هر یک از اتباع کشور می توانست با یک فرمان پادشاه نیست و نابود شود_بدون اینکه پادشاه موظف باشد نسبت به فرمان های آنی خود که گاهی در حالت مستی صادر می شد به کسی پاسخگو باشد.
از لحاظ فکری ایران و پیش از ایران بقیه ی کشورهای اسلامی از نزدیک هزار سال پیش یعنی از حدود دوران قبایل ترک آسیای میانه به این سو روبه سراشیبی و جمود حرکت کرد. بعضی ها مانند مرحوم مطهری این همه کسی مانند ملاصدرا را روی سرشان می گذاشتند و در بزرگی و عظمت او اغراق می کردند. یک پرسش ساده از هواداران سینه چاک ملاصدرا: حاصل تفکرات او بر سرنوشت کشور چه بود؟
به عنوان یک مثال در بازه ی زمانی چند سده حکومت صفویه و افشاریه و زندیه می توانید تحولات فکری که در اروپا اتفاق افتاد را در تاریخ تمدن ویل دورانت بخوانید. سده ی پانزدهم و شانزدهم و هفدهم و هژدهم در اروپا به ترتیب عصر رنسانس و روشنگری بود. عصری که به قولی از پترارک(پدر اومانیسم) شروع شد و ماکیاولی و داوینچی و کپلر و کپرنیک و گالیله و دکارت و نیوتون و هابز و لایب نیتز و لاک و منتسکیو و ولتر و روسو و... را در خود پرورش داد.
حاصل کارهای فکری این اندیشمندان شد انقلاب صنعتی و تفکر تسلط بر قوای طبیعت و حالا این اروپای مجهز و قدرتمند به طرف شرق جامد و بی تحرک حرکت می کند و به زودی همه را مقهور می کند و زیر تسلط خود در می آورد.
شاه عباس و شاه سلطان حسین و نادرشاه و کریم خان و فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه هیچ کدام بابت این عقب ماندگی خفت آور شایان سرزنش نیستند. آن ها صرفا میراث دار یک جمود و درجازدن هزارساله ی فکری و یک جمود و درجازدن همیشگی سیاسی در شرق بودند. گله را باید از کسانی کرد که به نام «میهن دوستی» از سران ایلات و عشایر ساکن در کوه و کمر که راهزنی از افتخاراتشان بود و به ضرب شمشیر و خونریزی چندصباحی به قدرت می رسیدند اسطوره ها می سازند . اما بیشتر از اینان باید گله را از کسانی کرد که به نام «تشیع علوی» مقداد و ابوذر و عمار و... را در برابر گروه نخست بر می کشند. هر دو گروه در خواب غفلت هستند و هر دو گروه ناخواسته دارند درجازدن های ملل شرقی در گذشته را شکل ایدئولوژی می دهند.

نادرشاه مرد میدان جنگ و کشورگشایی بود اما متاسفانه بر خلاف شاه عباس یکم مرد میدان سیاست و کشورداری نبود.
یکی از اهداف نیکش برای کشور و منطقه پایان دادن به کشمکش های بیهوده و خونین میان شیعه و سنی بود. در مدت زمان به نسبت کوتاه فرماندهی سپاه و سپس پادشاهی ایران جنگ های متعددی با عثمانی ها انجام داد که این جنگ ها علاوه بر نگهداری حدود غربی مرزهای ایران دلیل مهم دیگری نیز داشت و آن اینکه خلافت عثمانی تشیع را در کنار حنبلی و شافعی و حنفی و مالکی به عنوان یکی از ارکان سلام بپذیرد. از طرف دیگر به ملایان ایران فشار می آورد که از لعنت کردن خلفای سه گانه بپرهیزند. اما دریغا که هم خودش تدبیر لازم برای اجرای این سیاست را نداشت و زبانی جز شمشیر نمی دانست و هم جامعه ی ایران و عثمانی آن روزگار آمادگی پذیرش آن را نداشتند. خلیفه ی عثمانی از یک سو گرفتار فشارهای نادرشاه برای پذیرش مفاد صلح بود از طرف دیگر نمی دانست چگونه دهان مفتی های متعصب عثمانی را ببندد.
نهایتا هم با کشته شدنش در خراسان هم سپاه بزرگش که تنها نقطه ی اتکایش خود او بود , هم امپراتوری وسیعش و هم دودمانش از هم پاشید.
کریم خان زند هرچند در کشورداری سیاست انسانی تری نسبت به نادرشاه در پیش گرفت اما در مسائل دینی و ترویج خرافات کم و بیش همان راه پادشاهان صفویه را طی کرد؛با این تفاوت که نسبت به اقلیت های دینی زردشتی تساهل بیشتری نشان داد. اما با وجود این پس از مرگ کریم خان هم دودمان زندیه دچار کشمکش و خون ریزی و برادرکشی و سرانجام نابودی شد.
پادشاهان قاجار بر خلاف ذهنیت غالب در تاریخ نویسی کشور ما جدای از اسلافشان نبودند. منتها یک تفاوت عمده میان ایران عصر قاجار(و همچنین عثمانی در همان دوره) و ایران (و عثمانی) دوران پیش از قاجار وجود داشت و این تفاوت ربطی به پادشاهان قاجار و اساسا ربطی به درون ایران ندارد:جهانی که پادشاهان قاجار در آن به قدرت رسیدند جهان پس از انقلاب صنعتی بود.جهان کشتی های بخار بود.جهان ذغال سنگ و کارخانه های عظیم ریسندگی و بافندگی و کشتی سازی بود. این پرسش همیشه برای من نوعی هست که اگر مثلا نادرشاه اسطوره ای و حماسی ما در دوره ی فتحعلی شاه به قدرت می رسید توان مقابله با ارتش روسیه را داشت؟ به فرض که صرفا بی عرضگی فتحعلی شاه دلیل اصلی شکست ایران از قوای روس _که یک قدرت دست دوم اروپا به شمار می آمد_ بود و اگر نادرشاه به جای فتحعلی شاه بر مصدر قدرت بود ایران دچار آن افتضاح نمی شد. آیا هین نادرشاه تنها چند دهه بعد می توانست در برابر انگلیس که قدرت برتر جهان به شمار می آمد ایستادگی کند؟
پاسخ این است که اگر چین و عثمانی و ژاپن و هند توانستند ما هم می توانستیم.

پس مشکل ما کشورهای شرقی از جمله ایران دقیقا چه بود؟

نادر شاه محصول زمانه خود بود برای دورانی که ایران مورد هحوم انواع فتنه ها گردید و کار حکومت بدست رمال ها جن گیر ها روضه خوانها افتاده بوذ و از طرفی مورد هجوم اشرف افغان و دیگر بدویانی که از شرق به ایران حمله کردند. چه کسی گفته طالبانیسم در قرن بیستم بوجود امد؟ اتفاقا در زمان نادر شاه پیش قراولان ان بوجود امدند. اگر شروطی را که نادر برای سلطنت انتخاب کرد بدرستی مورد مداقه قرار گیرد یکی هم همین جلوگیری از ورود خرافه و جهل در کار دولت بود. افسوس که مانند همه جباران در پایان عمر دیوانه شد و ان جنایات دهشتناک را انجام داد و عاقبت بر سر ان دیوانگی ها کشته شد. پس از نادر کریم خان زند به قدرت رسید و چهره ای انسانی تر به حکومت و ائین ملک داری داد کسی که هیچگاه خود را شاه ننامید و لقب وکیل الرعایا را انتخاب کرد. تاریخ کمتر از کریم خان گفته و بیشتر به فتوحات سلاطین پرداخته . انچه که نادر در هنوستان کرد کمتر از جنایات افاغنه در ایران نبود.

فتح هند افتخاری نبود برای من دستگیری متجاوزین و سرسپردگانی مهم بود که بیست سال کشورم را ویران ساخته و جنایت و غارت را در حد کمال بر مردم سرزمینم روا داشتند . اگر بدنبال افتخار بودم سلاطین اروپا را به بردگی می گرفتم . که آنهم از جوانمردی و خوی ایرانی من بدور بود . نادر شاه افشار

[quote='aria1']نادرشاه بحق شهریار توانای ایران بود که توانست با تلاش وتدبیر از ایرانی که در اثر تن پروری و بی توجهی پادشاهان صفوی بخصوص شاه سلطان حسین و نیز یورش وغارت افغانها به ویرانی تبدیل شده بود، امپراتوری شکوهمندی بسازد که ایرانی بواسطه آن عظمت گذشته خودرا بازیابد.افسوس که هیچوقت دلالان تاریخ نویسی نگذاشته اند ملت ایران با آرمانهای این مردبزرگ که حقیقتآ جز وطن پرستی و همت در جهت بازگشت ایران وملت بزرگ آن به اوج قدرت و شکوفایی نبوده است،آشنا گردندوخدمات وافتخارات عظیم وی را ارج نهند.امیدآنکه آنهایی که خودرا دراین برهه ازتاریخ حساس کشورمان به خواب زده اند،بیدارشوند و قدر و منزلت زحمات بیدریغ نادرشاه و قهرمانان واقعی این مرز و بوم را درک نمایند.[/quote]
ایول برادر ایول

نادرشاه بحق شهریار توانای ایران بود که توانست با تلاش وتدبیر از ایرانی که در اثر تن پروری و بی توجهی پادشاهان صفوی بخصوص شاه سلطان حسین و نیز یورش وغارت افغانها به ویرانی تبدیل شده بود، امپراتوری شکوهمندی بسازد که ایرانی بواسطه آن عظمت گذشته خودرا بازیابد.افسوس که هیچوقت دلالان تاریخ نویسی نگذاشته اند ملت ایران با آرمانهای این مردبزرگ که حقیقتآ جز وطن پرستی و همت در جهت بازگشت ایران وملت بزرگ آن به اوج قدرت و شکوفایی نبوده است،آشنا گردندوخدمات وافتخارات عظیم وی را ارج نهند.امیدآنکه آنهایی که خودرا دراین برهه ازتاریخ حساس کشورمان به خواب زده اند،بیدارشوند و قدر و منزلت زحمات بیدریغ نادرشاه و قهرمانان واقعی این مرز و بوم را درک نمایند.

نادر شاه یکی از معدود کسانی است که به ایران افتخارات بسیاری رو به ارمغان آورده است به امید روزی که در باره شخصیت او درست قضاوت شود و او را درست بشناسد