اقتصاد بیمار کتاب

دکتر ناصر الدین صاحب زمانی از نویسندگان خوش ذوق و خوش فکر معاصر است که در محدوده ی وسیعی قلم می زند،از خط سوم پیرامون شخصیت شمس تبریز تا تاملات فیلسوف آلمانی فریدریش نیچه... در کتاب حاضر نیز با قلمی روان و جذاب به بررسی مسائل مربوط به کتاب در ایران می پردازد،که خواندنش به تمامی اهل کتاب و کتابخوانی توصیه می شود!

اشاره:

عنوانی گویا و رسا، بر متنی محققانه و کارشناسانه، مبتنی بر تحقیقات میدانی و کتابخانه ای! و این همه در دهه چهل خورشیدی! آیا " اقتصاد کتاب در ایران " هم اینک، در واپسین ماه های سال 1389 خورشیدی و آغازین روزهای سال 2011 ترسایی، همچنان " بیمار" است؟ و ، ای عجب که؛ پاسخ را هنوز، باید در همان متن جست ؛ که به اصرار مؤلف ، به دلایل گوناگون( که آشنای همه ی اهالی کتاب در ایران هست) بی هیچ حک و اصلاح و تغییری، عینا" و طابق النعل بالنعل، اینک به صورت PDF ، به رایگان، در اختیار شما قرار می گیرد.
نمی دانم باید بر ذهن وقاد و پیشبین مؤلف آن آفرین بگویم و از این که چنین دانشمند جامعه-روانشناس بزرگی در میان ما زندگی می کند به خود ببالم یا از مؤلفه های سهم و صعب و صلبی که وضع کتابخوانی را به این صورت درآورده و این وضع نامتناسب با شأن ایرانی را ، سوگمندانه، طوری " پایدار" هم نگه داشته که هیچ راه برونشدی هم بر آن متصور نیست، بهراسم و نگران فرزندان امروز و مصادر فردای امور مملکتی باشم که احقر اقلام و اخس اجناس نزد آنان، " کتاب " است، که خود؛ مریض است و اقتصادش؛ بیمار و پدیدآورندگانش؛ اعم از نویسنده و مترجم و ناشر و کتابفروش، نزار و لاغر!
شهروندانی ، که روزگارانی جهانوندان امپراتوریی بودند که خود پدید آورده بودند، و هر گاه دشمنانشان قصد بنیانهایشان را می کردند، نخست، به کتابخانه هایشان ، می زدند، اینک چنان در ارزش و دربایست کتاب و کتابخوانی ، به تردید، فرودرماندند که اولین پاسخ هر خریدار- وقتی بهای کتاب را می شنود- این است: " اوه چقدر گران است" !
کتاب " اقتصاد بیمار کتاب " ، همچون بسیاری دیگر از آثار نویسنده، که هر یک آغازگر آسیب شناسی موضوعی است مبتلابه، مقدمه لازمی است برای هر اهل تحقیقی که بخواهد در این زمینه، به جد و وجد، نه رفع تکلیفی بودجه مند، تحقیق کند. و ای عجب، که هنوز، پرسش ها همان است و پاسخ ها هم همان! و منصفانه باید اقرار کرد که متن، اعتبار علمی و تحقیقی خود را ، کماکان، حفظ نموده است.
گذشته از تعداد شمارگان و بهای کتاب و مسائل تولید و توزیع و خرید و فروخت کتاب، که تمامی جوانبش مطمح نظر تیزبین نویسنده قرار گرفته، نکاتی را نویسنده، - حسب مقتضیات زمانه؛ به تصریح یا تلویح - به خواننده منتقل می کند که فی الواقع بررسی آسیب شناختی ی کتب فروخته شده و در دسترس خواننده است!
کتابی که در دسترس خواننده قرار می گیرد تأثیراتی به ژرفای تاریخ و پهنای جغرافیای این مملکت به بار می آورد. چه کسی نگران این (سوء) تأثیرات است؟ زمانی که کتاب های انتشارات " فرانکلین" ، "اداره انتشارات سفارت شوروی"، انجمن دوستی ایران و ...هزاران کتاب لوکس و زیباظاهر و متناسب کتابخانه های چوب گردو، که اغلب به عنوان هدیه و جایزه و ...به جوانان ایرانی داده می شد، مؤلف در چرایی این موش گرفتن های در راه ی خدا تردید روا داشته و اینگونه تردیدها را منتقل کرده است. پیشنهادهایی ارائه کرده بوده که اگر دو، از ده ها، اجرا می شد، اینک نه اقتصاد کتاب، بلکه حتی جایگاه زبان فارسی نیز، در دنیا، و میان زبانهای دیگر، بهبود می یافت.
پیشنهاد و تشویق تألیف انواع فرهنگنامه ها و دایرةالمعارف ها و کتب مرجع، هنوز در خاطره گیرندگان آن پیشنهادها، به دریغ، محفوظ مانده است. از جمله آن پیشنهادها، که تعدیل کننده ی اثرات ترجمه کتب اروپایی و آمریکایی به زبان فارسی بود، پیشنهاد ترجمه آثار ایرانی و اسلامی از زبان فارسی به زبانهای اروپایی بود. نویسنده طرح کامل پیشنهاد خود را با شرح جزئیات و حتی برآورد مالی ارائه کرده بوده، که اگر اجرا می شد، آثار مبارکی برای شناساندن فرهنگ ایرانی- اسلامی ، به طور صحیح و علمی ، به بار می آورد. اما افسوس که بسیاری از ما در مشاهده نتایج فرهنگی، که کاری است به تدریج و کندآهنگ و بطئی، شتابی انقلابی و مخرب داریم !
بعضی اشکالات فنی در متن کتاب مشاهده می شود که ناشی از حروفچینی سنتی و امکانات چاپ در دهه چهل بوده و نویسنده ، به دلایل فوق الذکر، مایل به دست بردن در متن و شکل کتاب چاپ شده نبوده است.
مطالعه این کتاب را ، خصوصا به جوانان ایرانی، توصیه می کنم، تا بدانند که چرا و چگونه اقتصاد کتاب در کشورشان بیمار است و چه نسخه هایی را طبیبان دلسوز برای این بیماری مزمن، تجویز کرده اند.



ویراستار

تهران - دی / 1389


.............................
در این کتاب می خوانیم:

مسئله گرانی کتاب
شکایتهای اساسی خریداران کتاب و ناشران
مسائل اساسی کتاب
ارزیابی راه حلهای مسئله کتاب
حکومت سلیقه، داوری و پندار شخصی ناشران
توسعه جوییهای پردردسر
کیفیت، فدای ارزانی
مهمترین علل گرانی کتاب
کمی تیراژ کتاب
ضعف سرمایه گذاری در نشر
تخفیف افراطی برای فروشندگان
گران نمائی و عدم اعتیاد به مطالعه
عدم توجه به حق تالیف و ترجمه
خواننده شناسی
پدیده کم خوانی
ناشر، کتاب و کتابخوان در ایران
علل کم خوانی و گریز از مطالعه و ...