موریانه

بزرگ علوی در کتاب موریانه، همگام با خط اصلی داستان، ساختار و ساختمان از هم پاشیده نظام شاهنشاهی را از زبان یک ساواکی و همراه با دستچین کردن تصاویر، موقعیت‌ها و لحظه‌هایی از عملکرد افراد چه در زندگی خصوصی و چه در زندگی سیاسی - اجتماعی را به‌ تصویر می‌کشد.
یک ساواکی که تنها پسر خانواده است، نا‌خواسته و از روی ناآگاهی قربانی ساواک می‌شود و در راهی قدم می‌گذارد که دیگر برایش هیچ جای برگشتی نیست.
بزرگ علوی اینبار با روایت کردن و نفوذ در مراحل آغازین زندگی راوی نمایه‌ای از نحوه و چگونگی شکل گیری ساختار و نظام حکومتی را ارائه می‌دهد. اما این نظام، چگونه نظامی‌ست؟ نظامی که با تطمیع و سوءاستفاده از ناآگاهی جامعه آن‌ها را به سمت خود می‌کشاند؟ یا با ارائه وظایفی نه چندان مشخص آن‌ها را با مسائل سیاسی درگیر می‌کند؟ افراد بعدها با پی بردن به اینکه ناخواسته وارد سیستمی سیاسی شده‌اند، چه چاره‌ای دارند؟
علوی با به تصویر کشیدن چنین ساختاری نظام را از پای بست متزلزل جلوه می‌دهد. به خصوص این وضعیت با بحثی که راوی (که حالا در گوشه‌ای از دنیا منزوی شده و خاطرات خود را می‌نویسد) با «موسی جون» بر سر مسائل سیاسی روزی که جامعه با آن درگیر است می‌کند رنگ بهتری به خود می‌گیرد.
در اینجا شاهد گوشه دیگری از نحوه شکل گیری ساختار نظام با روایت کردن گوشه‌هایی از فعالیت‌های دانشجویانی که در خارج از کشور با سرمایه نظام در حال تحصیل‌اند هستیم.