خاطرات خانه مردگان

✔️ “خاطرات خانه مردگان” یکى از آثار بزرگ داستایفسکى است. برخى آن را شاهکار او مى‌دانند. داستایوسکى تراژدى حیات بشر را در این کتاب به خوبی نقاشى کرده است. درباره شدت اثرى که مطالعه این کتاب در خواننده برجاى مى‌گذارد ذکر همین یک موضوع بس که موقعى که امپراطور نیکلا یعنى همان جلادى که مؤسس خانه اموات بود آن را خواند به گریه افتاد! داستایوفسکى در «خاطرات خانه اموات» یک قسمت از ماجراى محبوسیت خودش را در زندان سیبرى شرح مى‌دهد. ولى در ضمن زندانیان دیگر را معرفى کرده سرگذشت غم‌انگیز آن‌ها را به طرزى بدیع حکایت و به موشکافى در طبیعت آن‌ها مى‌پردازد و پرده از بسى از اسرار درونى انسان برمى‌دارد. این چهار سال محبوسیت، داستایوسکى را به کلى عوض کرد. وى دیگر آن مرد شاد و مبارز نبود. دیگر امیدى به بشر نداشت و جز تسلیم شدن به قواى کور سرنوشت چاره‌اى نمى‌دید این چهار سال شوخى نبود: به قول خود داستایوسکى، وى در عرض این چهار سال زنده به گور شده بود. این چهار سال مرگ اجبارى، چنان اراده او را فلج کرده بود که براى رهایى و گریز از درد غم گاهى جز میخوارى و قماربازى نیافت. مرد تیره روزى بود. تمام حیات او بیشتر به یک حریق مدهش شبیه بود ـ حریقى که به تدریج جوهر وجودش را به خاکستر تبدیل مى‌کرد.روایت‌های هولناک زندانیان و فضای دهشتناک همبند بودن با زندانیان جانی و متوحش، بخشی از فضاسازی داستان را تشکیل می‌دهد.