الاصنام: بت های عرب

از آنجا که جامعه‌ عرب قبل از اسلام، مهد ظهور اسلام و محیط بعثت پیامبر بزرگوار اسلام(ص) است، درست شناختن ارزش‌های دین اسلام، بدون شناختن وضعیت دینی عرب جاهلی، کامل نمی‌شود. گذشته از آن، در محیط اجتماعی و دینی عربستان قبل از اسلام، انواع عقاید و آداب و مناسک رایج بود، بنابراین می‌توان چگونگی مراحل تحول دین را در آنجا مطالعه کرد.
رواج بت‌پرستی در میان عرب، مناسک حج و عمره از آداب بت‌پرستان، چگونگی مناسک حج و عمره در جاهلیت، پرستش بت‌های مختلف، معبد عزی و پرستندگان آن، درجات عظمت بت‌های عرب، بت هبل …
تاریخ‌نویسانی که دربارهٔ عرب دورهٔ جاهلیت به پژوهش پرداخته‌اند، بیشتر اخبار خود را از محمد بن سائب و هشام کلبی نقل کرده‌اند. وی که شیعه بود؛ می‌گوید:«بیمار شدم و در اثر بیماری هر چه می‌دانستم فراموشم شد. نزد جعفر بن محمد رفتم و نزد حضرتش بنشستم و آن حضرت دانش را در کاسه‌ای به من نوشانید و علمم باز آمد و فراموشی و نسیان از میان رفت».
این کتاب به بررسی مذاهب آیین ها و باورهای مردم عربستان پیش از اسلام اختصاص دارد. این کتاب تنها کتاب مستقلی است که ما در خصوص شناخت بت های عرب جاهلی در اختیار داریم. متن اصلی با پرداختن به علل رواج بت پرستی در میان قوم عرب و مناسکی چون حج و عمره در عصر جاهلیت آغاز می شود. نویسنده نخستین واردکننده بت به عربستان را عمروبن لحی رییس قبیله خزاعه می داند که حکومت مکه و تولیت کعبه را از خاندان جرهم ستاند و در سفرهایی به شام با بت های مردمان آن نواحی اشنا شد و برخی از آن ها را با خود به مکه آورد.
بیش تر مطالب کتاب به معرفی بت های عرب عصر جاهلی و قبایلی اختصاص دارد که هر یک از این بت ها را می پرستیده اند. رسومی چون ازلام (استخاره با تعدادی چوب که با پرتاب تیر به سمت ان ها صورت می گرفت) مسح بت ها و طواف آن ها آیین جن پرستی پرستش سنگ های تیره و… از جمله آیین هایی رایج در عربستان آن عصر است که در کتاب به آن ها اشاره شده است. مناف عزی لات اساف و نایله هبل منات و… از مهم ترین بت های عربستان پیش از اسلام است.
اما بیش تر عرب های مرکزی و شمالی افزون بر خدایان و بت ها به وجود یک خدای مقتدر و مجرد که در آسمان ها بود اعتقاد داشتند. یهودیان این خدا را رحمان مسیحیان رحیم و مردم مکه و حوالی آن الله می نامیدند. کتاب پیش رو در دو بخش ترجمه و تحلیلی است از الأصنام .