۱۹۸۴

رمان «۱۹۸۴» نوشته جرج اورول یکی از برجسته‌ترین آثار ادبیات قرن بیستم و نماد ادبیات دیستوپیایی است که در سال ۱۹۴۹ منتشر شد. داستان در جهانی تاریک و تحت سلطه یک نظام تمامیت‌خواه می‌گذرد که در آن دولت همه جنبه‌های زندگی مردم را کنترل می‌کند و حتی افکار آن‌ها نیز تحت نظارت قرار دارد. قهرمان داستان، وینستون اسمیت، کارمند وزارت حقیقت است؛ نهادی که وظیفه‌اش تحریف تاریخ و بازنویسی گذشته مطابق با خواسته‌های حزب حاکم است. شعارهای معروف این نظام همچون «جنگ صلح است»، «آزادی بردگی است» و «جهل قدرت است» بیانگر وارونه‌سازی واقعیت‌ها و سلطه مطلق بر ذهن انسان‌هاست.
در این جهان، «برادر بزرگ» به‌عنوان نماد قدرت و مراقبت دائمی حضور دارد و با استفاده از ابزارهای پیشرفته نظارتی، زندگی خصوصی افراد را از بین برده است. عشق، فردیت و آزادی اندیشه در این جامعه جرم محسوب می‌شود و هرگونه تمایل به استقلال فکری با مجازات‌های سنگین روبه‌روست. وینستون با وجود ترس و فشار، تلاش می‌کند حقیقت را بیابد و در برابر دروغ‌های سیستم مقاومت کند. او رابطه‌ای عاشقانه با زنی به نام جولیا آغاز می‌کند، اما این رابطه نیز زیر سایه کنترل مطلق قرار دارد. در نهایت، تلاش او برای شورش به شکست می‌انجامد و پس از شکنجه‌های روانی و جسمی، تسلیم قدرت حزب می‌شود و به برادر بزرگ وفاداری کامل پیدا می‌کند.
این رمان فراتر از یک داستان است؛ هشداری عمیق درباره خطرات استبداد، سانسور، کنترل ذهن و نابودی حریم خصوصی در جوامع انسانی است. اورول با نثری ساده اما قدرتمند مفاهیمی چون حقیقت، آزادی و هویت را به چالش می‌کشد و تصویری ترسناک از جهانی ارائه می‌دهد که در آن هیچ‌کس حتی در افکار خود آزاد نیست. اصطلاحاتی مانند «برادر بزرگ» و «پلیس فکر» که در این کتاب آمده‌اند، به بخش دائمی فرهنگ سیاسی و اجتماعی تبدیل شده‌اند و همچنان در بحث‌های مربوط به نظارت، قدرت و آزادی تکرار می‌شوند.