خلاصه کتاب فلسطین

تاریخی ۴هزارساله

خلاصه کتاب «فلسطین» (Palestine) چهارچوب کلی اثر ارزشمندی است که توسط نور مصالحه (Nur Masalha)، مورخ و پژوهشگر برجسته فلسطینی-بریتانیایی در سال ۲۰۱۸ منتشر شده است.
این کتاب به چالش کشیدن روایت‌های سنتی و یک‌سویه از تاریخ فلسطین را هدف قرار داده و تلاش می‌کند تا تصویری غنی و چندبعدی از هویت فرهنگی، زبانی و تاریخی این سرزمین ارائه دهد. مصالحه با بررسی دقیق شواهد باستان‌شناسی، متون تاریخی، منابع جغرافیایی و زبان‌شناختی، استمرار حضور و هویت فلسطینی را در طول چهار هزار سال تاریخ این سرزمین نشان می‌دهد. او با ترسیم پیوستگی تاریخی میان تمدن‌های کنعانی، فلسطینی، یونانی، رومی، بیزانسی، عربی و عثمانی، تصویری جامع از تنوع فرهنگی و غنای تاریخی فلسطین ارائه می‌کند.
این اثر پژوهشی، ضمن روشن کردن ابعاد کمتر شناخته‌شده‌ی تاریخ فلسطین، به بررسی روند پیچیده شکل‌گیری هویت ملی فلسطینی و چالش‌های آن در دوران معاصر می‌پردازد و تلاش می‌کند تا صدای مردمی را بازتاب دهد که روایت‌شان در تاریخ‌نگاری رسمی کمتر شنیده شده است.

بخشی از کتاب فلسطین:
«نام فلسطین برای این سرزمین، ارثیه‌ای کهن و ریشه‌دار در تاریخ است. اگرچه واژه 'فلسطین' در متون مصر باستان به صورت 'پلست' یا 'پرست' به مردمان دریایی اشاره داشت، اما این نام در دوران یونانی-رومی بود که به طور رسمی برای اشاره به این منطقه جغرافیایی به کار گرفته شد. هرودوت، پدر تاریخ‌نگاری یونان، در قرن پنجم پیش از میلاد از 'سوریه فلسطین' نام می‌برد و جغرافیای آن را ترسیم می‌کند. بعدها در دوران امپراتوری روم، هادریان در قرن دوم میلادی، نام رسمی این منطقه را به 'سوریا پالستینا' تغییر داد که بعدها در اسناد اسلامی به 'فلسطین' ترجمه شد. این تداوم نام‌گذاری، بر خلاف ادعاهای برخی روایت‌های سیاسی معاصر، نشان‌دهنده پیوستگی تاریخی هویت این سرزمین است که در طول هزاره‌ها، علی‌رغم تغییرات سیاسی و فرهنگی، استمرار داشته است.
استمرار حضور جمعیت بومی در فلسطین، به رغم فتوحات و مهاجرت‌های گوناگون، واقعیتی انکارناپذیر در تاریخ این سرزمین است. مطالعات باستان‌شناسی و ژنتیک جمعیت نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از ساکنان امروزی این منطقه، وارثان مستقیم همان جمعیت‌های بومی کنعانی و فلسطینی هستند که در طول هزاره‌ها در این سرزمین زیسته‌اند. این مردم، نه از طریق کوچ‌های گسترده، بلکه از طریق فرآیندی تدریجی از تغییرات فرهنگی، زبانی و مذهبی، هویت‌های گوناگونی را در طول تاریخ پذیرفته‌اند. برای مثال، مسیحی شدن جمعیت بومی در دوران بیزانس و سپس پذیرش اسلام و زبان عربی در قرون نخستین هجری، نه به معنای جایگزینی جمعیتی، بلکه به معنای تحول هویتی و فرهنگی بوده است. این پیوستگی جمعیتی و فرهنگی، در تضاد با روایت‌هایی است که تاریخ فلسطین را به عنوان رشته‌ای گسسته از فتوحات و مهاجرت‌های بیگانه تصویر می‌کنند.»