انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ و مارکسیزم - جلد ۲: ابرهای تیره در آسمان سرخ

تاریخ انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ در روسیه

بخشی از متن کتاب:
از اواخر دهه ۱۹۳۰ به بعد در سراسر دنیا اکثر گروه ها و احزابی که به خود کمونیست می گویند خود را مارکسیست - لنینیست می دانند. معنا بدین که مارکسیزم - لنینیزم ایدئولوژی آنها است اما این مارکسیزم - لنینیزم چه بود و چطور ظهور کرد؟
تا زمان مرگ لنین هیچ گاه نه از واژه لنینیزم استفاده شد و نه از اصطلاح ماركسيزم - لنينيزم. تنها واژه بلشویزم رایج بود. بلشویزم هیچ گاه مترادف با اندیشه لنین نبود و به نظریات لنین هم خلاصه نمی شد، هر چند که لنین در آن سهم و تاثیر بسیار داشت و حتی در مقاطعی تعیین کننده بود. در کنار لنین افراد دیگری از جمله تروتسکی زینوویف، کامنف، بوخارین و دیگران در درجات کمتری نیز در شکل دادن به آن نقش داشتند. می توان گفت که بلشویزم مجموعه ای از گرایشات فکری ای بود که در عین آن که همگی به خانوادهای بزرگتر (مارکس) تعلق داشتند اما به هیچ وجه یک دست نبودند و با هم اختلافات جدی نیز داشتند. هنر لنین دقیقا این بود که این گرایشات نظری متفاوت را زیر یک چتر گرد آورد تا در طی مجادلات نظری گاه بسیار داغ به عمل مشترک واحدی دست یابند پویایی و سر زنده بودن استثنایی بلشویزم تا مقطع انقلاب اکتبر دقیقا به واسطه وجود گرایشات نظری مختلف و وحدت در عمل آنها ناشی می شد...