تاریخ تمدن اسلام و عرب
مترجم:
هادی خاتمی بروجردی
امتیاز دهید
نقد و تحلیل از دو کتاب تاریخی: تاریخ تمدن اسلام نوشته جرجی زیدان و تاریخ تمدن عرب نوشته گوستاو لوبون فرانسوی
بدیهی است که سرگذشت اسلام و تمدن آن همراه با تجزیه و تحلیلها همهجانبه علمی و تحقیقات تاریخی در کتاب «تاریخ تمدن عرب» که شاید کتابی است که در راه نشان دادن سیمای واقعی تمدن اسلام و شناخت چهره قوم عرب نوشته شده و نخستین گامی باشد که مؤلف آن گوستاو لوبون تمدنشناس و طبیعیدان، جامعهشناس و پزشک، محقق و مورخ و نویسنده بزرگ فرانسوی در تحقیقات عمیق خود پیرامون تمدن عرب پس از استقصاء تمدنهای بشری برداشته، مطالعه میشود. اما اگر کسی بخواهد عمیقتر باشد و نزدیکتر بنگرد، باید به مطالعه کتاب «تاریخ تمدن اسلام» تألیف جرجی زیدان نویسنده مبتکر باید بپردازد و سودهای فراوانی از آن خواهد برداشت؛ زیرا با مطالعه معلوم میشود با وجود اینکه این مورخ نامی از قواعد و قوانین کلی اجتماع و انسانشناسی، در راه شناخت روابط جامعه اسلامی با جامعه درهم انسانی و رابطه میان دین و تمدن که یکی از مسائل جدی علوم انسانی است، فراوان کمک گرفته و در حساسترین زمینههای گوناگون مسائل مربوط به تمدن اسلام و ملت عرب به بحث و گفتگو پرداخته است. هادی خاتمی بروجردی در این کتاب به نقد و بررسی این دو کتاب پرداخته است.
بیشتر
بدیهی است که سرگذشت اسلام و تمدن آن همراه با تجزیه و تحلیلها همهجانبه علمی و تحقیقات تاریخی در کتاب «تاریخ تمدن عرب» که شاید کتابی است که در راه نشان دادن سیمای واقعی تمدن اسلام و شناخت چهره قوم عرب نوشته شده و نخستین گامی باشد که مؤلف آن گوستاو لوبون تمدنشناس و طبیعیدان، جامعهشناس و پزشک، محقق و مورخ و نویسنده بزرگ فرانسوی در تحقیقات عمیق خود پیرامون تمدن عرب پس از استقصاء تمدنهای بشری برداشته، مطالعه میشود. اما اگر کسی بخواهد عمیقتر باشد و نزدیکتر بنگرد، باید به مطالعه کتاب «تاریخ تمدن اسلام» تألیف جرجی زیدان نویسنده مبتکر باید بپردازد و سودهای فراوانی از آن خواهد برداشت؛ زیرا با مطالعه معلوم میشود با وجود اینکه این مورخ نامی از قواعد و قوانین کلی اجتماع و انسانشناسی، در راه شناخت روابط جامعه اسلامی با جامعه درهم انسانی و رابطه میان دین و تمدن که یکی از مسائل جدی علوم انسانی است، فراوان کمک گرفته و در حساسترین زمینههای گوناگون مسائل مربوط به تمدن اسلام و ملت عرب به بحث و گفتگو پرداخته است. هادی خاتمی بروجردی در این کتاب به نقد و بررسی این دو کتاب پرداخته است.
آپلود شده توسط:
شازده
1399/02/22
دیدگاههای کتاب الکترونیکی تاریخ تمدن اسلام و عرب
بله عقاید شیعیان را می دانم، ولی همه ایشان هم به اشاره غیر مستقیم و در لفافه در قرآن باورمندند. الیوم اکملت لکم دینکم را با روایت به وصایت حضرت علی ربط می دهند.
من حقیقت امر اعتراف می کنم که از اکثریت یا اقلیت بودن برداشت ولایت فقیه در بین شیعیان بی خبرم و شاید شما بهتر از بنده بدانید. وقتی مخالف این برداشت هستم هم طبیعتا نمی توانم از معتبر بودن حدیث مبدع این نظریه دفاعی کنم. ولی ترجمه فرمایش شما این است که الازهر و نجف "برای شما" ملاک هستند. و اگرنه برای بنده نه الازهر ملاک است، نه نجف، نه قم، نه مدینه، نه کلمه، نه نور، نه ولایت، نه حدیث و نه روایت. آنچه ملاک بنده است متن قرآن است و بس.
چرا باید ملت ها به این ... برسند که مجازات، غیر متناسب با جرم باشد؟ قصاص باید باشد و مردم هم باید به استفاده از عقل سلیم روی بیاورند.
[/quote]
تا تناسب چه باشد
چون مجرم انسان است باید بازپروری شود، حقوقش رعایت شود؛ خود وی آسیب دیده ی اجتماعش است...عقل سلیمی که از آن سخن میگویید موجودیتی فرازمانی نیست و شما هستید که آنرا بدیهی و پشتیبان نظرات خود گرفته اید.
رویکرد حذفی ای که در پیش گرفته اید به مرور زمان تنه به تنه ی مرحوم نیکدوست البته بلانسبت، می زند.
نخیر، من بدنبال نسخه پیچیدن یا غ/قالب کردن "آرزوهایم" نیستم. احساسات قبیله ای هم ضدارزش نیست که به احدی بخواهد برخورد، مشاهده ایست که در "قوانین" عشایر امروز روز دنیا یافت میشود(البته اینکه یک رسم خاص مانند خون-بس تا چه اندازه از اسلام تاثیر پذیرفته و چقدر خاصّ فلان قوم است می تواند محل بست باشد ولی در کل) بسیار هم سیستم کارامدی ست؛ بحث بر سازگاری اش با حقوقی ست که انسان ها برای خود تعریف کرده اند و در جامعه(ی چه خوشمان بیاید و چه نه، جدید)شان بدانها خود را محق می دانند. رگه های "خدا میبخشد و وزیر نمیبخشد" ِ سخنانتان زیادی بیرون زده است (no offense, just an observation)
یا رشته ی بحث گم شده یا من دیگر گوهری در آن نمیبینم، سرتان را بیش از این درد نمیارم.
با تشکر از حوصله و سخن همه
در خصوص پرسش شما، از قضا همین چند روز پیش مشغول تماشای ویدیوی شبکه کلمه در خصوص همین آیه بودم. اولی الامر، شامل همه ی کسانی می شود که صاحب امر و فرمان هستند. چه در جایگاه فرماندهی، چه حکومت، چه مدیریت چه ....
اولی الامر در دیدگاه اهل سنت
بحث شیعه و سنی شما مسئله ای دیگر است. در قرآن کریم از پشه و زنبور و موریانه و مگس صحبت شده، آنوقت اشاره به جانشینی حضرت علی باید در لفافه باشد و نباید هیچ ذکری هم از امام زمان شما به میان بیاید؟ بنده سنی مذهب نیستم ولی برداشت شما از بسیاری از آیات قرآن اشتباه است.
اولی الامر در دیدگاه آیت الله خمینی
تمام علمای اسلامی اگر آیه سوره مائده را اشاره به وصایت حضرت علی می دانستند که شیعه می شدند. که گفته "از نظر تمام علمای اسلامی اشاره به علی بن ابیطالب دارد "؟؟
همین علمای دینی شما معتقدند در غیاب امام معصوم دوازدهم -که مطابق قرآن حتی پیامبران معصوم نبوده اند- ولایت با فقیه جامع الشرایط است تا مردمسالاری دینی را پیاده سازد. قوانین عقلی و عرفی یعنی چه؟ و اصلا مگر قانون غیر عقلی داریم که شرعی باشد؟ همه ی قوانین شرعی، عقلی است.
[/quote]
خب شما آرزوهای خود را مسئله ای اخلاقی گرفته اید و با مفروضات ذهنی خود، به سانتر زدن عقاید دیگران پرداخته اید.
خیر نه تنها حذف قصاص آرزوی بنده نیست که اجرای تمام و کمال قانون چشم در برابر چشم در سرتاسر گیتی، جزو مکنونات قلبی حقیقی بنده است.
قصاص بازمانده احساسات قبیله ای نیست. حکم خداست و از طرفی دیگر، بدیهی ترین و عادلانه ترین شیوه ی مجازات هر نوع جرم عامدانه ای است.
چرا باید ملت ها به این نتیجه غیر عقلانی برسند که مجازات، غیر متناسب با جرم باشد؟ قصاص باید باشد و مردم هم باید به استفاده از عقل سلیم روی بیاورند.
[quote='سپربلوط']برسیم به دوست مرتجعمان که شمول ایه اطیعوالله و اطیعو الرسول و.... را نمیداند که به قول تمام علمای شیعه و سنی به ترتیب شامل دوازده امام و خلفای راشیدن است [/quote]
اگر منظور از مرتجع بنده هستم -ضمن سپاس از شما- عرض می کنم که بنده نه تنها معنای تام و تمام آیه شریفه را می دانم، بلکه عرض می کنم برداشت شما از نظر اهل سنت پیرامون آیه اطیعوا الله و اطیعوا الرسول اشتباه صد در صدی است. علاوه بر آن اشتباه دیگری هم دارید و آن هم اینکه تصور می کنید ارجاع به متن، یعنی ارجاع به برداشت شیعه و سنی. شیعه و سنی چه شکری می خورند و نمی خورند، از هیچ جای متن قرآن برداشت نمی شود که اولی الامر به چند نفر محدود است. به عکس در آیه ۸۳ سوره نساء، این شمولیت واژه اولی الامر را برداشت می کنیم که واژه ای کلی است.
وَإِذَا جَاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُوا بِهِ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَى أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِینَ یَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ
و چون خبرى [حاکى] از ایمنى یا وحشت به آنان برسد انتشارش دهند و اگر آن را به پیامبر و اولیاى امر خود ارجاع کنند قطعا از میان آنان کسانى اند که [مى توانند درست و نادرست] آن را دریابند-ترجمه فولادوند
یعنی چه؟ در زمان نزول این آیه، خلفای راشدین که هنوز معلوم نشده بودند که کسی بخواهد اخبار و شایعات نبرد را با ایشان در میان بگذارند. در آن زمان مسلمین چه برداشتی از این آیه می کردند؟
نمونه کشوری که با دیکتاتوری اداره می شود چین است و نمونه کشوری که با دموکراسی اداره می شود کاستاریکا است. قیاس شما مع الفارق است. ضمن اینکه سخن بنده از قیاس دموکراسی با دیکتاتوری نبود. قیاسی بین تئوکراسی قرآنی و دموکراسی بود. بر خلاف نظر برخی آقایان که در بیگانه بودن واژه "تئوکراسی" مانده اند و تصور کرده اند اگر ما بگوییم دین سالاری قرآنی، چیزی تغییر می کند و یا نکات بی ربط به اسلام مثل برده داری و ازدواج خردسالان را مساوی اجرای قوانین اسلام گرفته اند.
.[/quote]
نه به سخنانم دقت نکردید. در سخنانم تاکید کردم که این نظری شخصی است و ظن و گمان من است. عینا کپی می کنم:
"به شخصه به دموکراسی معتقد نیستم"، "به گمان من آنچه مناسب ماست یک تئوکراسی مبتنی بر قرآن است".
بنده هم بربریت را مناسب کسی ندیدم. حکومت اسلامی مبتنی بر قرآن را مناسب دیدم.
مثالی که از ایالات متحده زدید شامل همه ی ایالت ها نمی شود. فدراسیون است و هر ایالتی قوانین خود را دارد. برخی قصاص دارند و برخی ندارند. در اتحادیه اروپا که رسما برچیده شده است.
فعلا که عقب ماندگی فرهنگی را در رجاله آباد ایده آل دیگران مشاهده می کنیم. به این معناست که اینجا گلستان است؟ نه! به این معناست که آنجا خارستان است؟ تقریبا بله!
حتی این سخن که جوامع سکولار اکثریت مسیحی دارد هم صحیح نیست. چون تورات قوانین قصاص دارد و یک مسیحی، تورات را بلاتحریف دانسته و به آن عمل می کند. در تورات کنونی قانون قصاص قاتل و سنگسار زناکار آمده است. اگر اکثریت غرب مسیحی هستند پس باید به این قوانین عمل کنند. وقتی عمل نمی کنند یعنی اکثریت مسیحی نیستند. کافرند.
سایر مسائل مثل جمع کردن باورهای اسلام گرایانه و عقب افتاده بودن بنده هم ارزش پاسخگویی ندارد.