ابوعلی مسکویه

(320 - 420 هـ.ق)

وی در دربارِ آل بویه در بغداد، ری، شیراز و اصفهان خدمت کرد و در اصفهان درگذشت. نگارش کتاب‌های «الفوز الاکبر»، «تجارب‌الامم»، «انس الفرید»، «ترتیب السعادات»، «جاودان خرد» و «الجامع» را به او نسبت داده‌اند. وی علاوه بر فلسفه، طب و کیمیا به شاعری نیز گرایش داشت، و تعدادی از شعرهایِ وی را ثعالبی نقل کرده‌است. فیلسوفان صاحب نامی چون ابوسلیمان سجستانی و ابوحیان توحیدی که از معاصران مسکویه بوده دانش فراوان، هوش سرشار و سیرت نیکوی او را ستوده‌اند. سجستانی در کتاب صوان الحکمه، پس از تجلیل از مقامات علمی و عملی مسکویه، به خوانندگان خود وعده می‌دهد که رساله ای جداگانه در شرح احوال وی بنگارد.ابوحیان نیز متواضعانه پرسش‌های مکتوب خود را با مسکویه در میان می‌گذارد و پاسخ‌هایی مفصل دریافت می‌دارد. ابن مسکویه در موضوع ذات پیرو ارسطو و در اخلاق دنباله رو افلاطون بود.