شیخ کلینی

معروف به کُلِینی، شیخ کلینی و ثقهالاسلام کلینی (۲۵۸ - ۳۲۹ ه.ق / ۸۶۴ - ۹۴۱ م.) در آن دوران بیشتر مردمان شهر ری شافعی و حنفی مذهب بودند، ولی بعضی از روستاهای اطراف آن مثل علی‌آباد و حسن‌آباد شیعه‌نشین بودند و اکثر اهل تسنن آن شهر، همواره تحت تأثیر آنان بودند، از این رو ری به شهر شیعه‌نشین معروف بود. در آن دوران شهر ری، مرکز برخورد آرا و اندیشه‌های اسماعیلیه، حنفی، شافعی و شیعه شده بود.[۲] امروزه کتابخانه‌ای به نام کتابخانهٔ شیخ کلینی در شهر ری به یاد او وجود دارد. استادان : ثقهالاسلام کلینی در ری، قم، بغداد، کوفه و دیگر نقاط ممالک اسلامی در نیمهٔ دوم سدهٔ سوم هجری، دانشمندان بزرگ، فقیهان و محدثان بسیاری را ملاقات کرده و از آنان به اجازه‌هایی دریافت کرده‌است. در کتب رجال و تراجم، بالغ بر ۴۰ نفر از فقها و محدثان را نام می‌برند که از استادان و مشایخ اجازه وی به‌شمار رفته‌اند و کلینی در نزد آن‌ها شرایط شاگردی به جای آورده‌است کتاب‌شناسی: کتاب الکافی کتاب کافی هشت جلدست: جلد اول و دومش مربوط به اصول است، جلد هشتم آن روضهٔ کافی است، که مواعظ و قصصست، و پنج جلد بقیه فروع کافی است از طهارت تا دیات. کلینی خمس و فَیء و انفال را در فروع کافی ذکر نمی‌کند، بلکه در اصول کافی آورده‌است ولی زکات را در فروع کافی مورد بحث قرار می‌دهد. علت این کار آن است که تقسیم فَیء از شئون امامت است. کلینی وقتی بحث امامت و احکام، اوصاف، شرایط، وظایف و اختیارات امامت را تبیین می‌کند انفال و خمس و فیء را آنجا بیان می‌کند. شیخ طوسی، و نجاشی کتاب‌های زیر را از کلینی دانسته‌اند: کتاب الرجال کتاب الردّ علی القرامطه کتاب رسائل الائمّه کتاب تعبیر الرؤیاء مجموعهٔ شعر (قصایدی که شاعران از فضایل اهل‌بیت گفته‌اند)