محمدصادق صادقی آخوره سفلایی

(1368 هـ.خ)

درباره تصویر جلد کتاب مورگا

نقش برجسته‌ای که تسخیر شوش را به دست آشور به تصویر کشیده‌است.

در مورد زمان این جنگ و زمان سقوط عیلام اختلاف در منابع وجود دارد. زمان این جنگ در سال ۶۴۵ پیش از میلادی[۱۲] و ۶۳۶ پیش از میلادی[۱۳] ذکر شده‌است. پادشاه آشور که از نتایج جنگ‌های قبلی ناراضی بود، باز در پی بهانه برای جنگ با عیلام گردید و با این مقصود تام ماری تو را به عیلام فرستاده از خوم بان کالداش استرداد کلدانیان مزبور و تندیس نانای را مطالبه کرد. پادشاه عیلام دید قبول کردن این تکالیف با مرگ او مساوی است، بنابراین تصمیم گرفت که مقاومت کند و آشوریان قشون قوی خود را به طرف عیلام حرکت داده وارد شوش شدند و در این شهر آنچه توانستند، کردند. خزانهٔ پادشاهان عیلامی که از غنایم جنگ‌های سابق آنها با سومر و اکد پر بود، به دست آشوریان افتاد همچنین طلا و نقره‌ای که بابل در موقع اتحاد به عیلام داده بود، با مجسمه‌ها و اشیاء نفیس معابد عیلامی و آنچه در خانه‌ها از ثروت و اشیاء قدیمی بود، به نینوا منتقل گردید. آشوریان به کشتار و غارت اکتفا نکرده، استخوان‌های پادشاهان و اشخاص نامی عیلام را از قبور بیرون آورده و به نینوا فرستادند و ۳۴ مجسمهٔ پادشاهان عیلام که از طلا و نقره و مرمر و غیره ساخته شده‌بود، جزو غنایم آشوری گردید. مجسمهٔ نانای که ۱۶۳۵ سال در عیلام بود، به دست پادشاه آشور افتاد و برای شهر ارخ پس فرستاده شد. آشوریان پس از کشتار و غارت شهرها اسرای بی‌شماری را چه از شوش و چه از شهرهائی که تسلیم بودند، به آشور بردند. مملکت عیلام پس از انقراض به صورتی درآمده‌بود که حزقیل یکی از پیامبران بنی اسرائیل از کثرت کشتار و غایت خرابی آن را به گورستان تشبیه کرده‌است.[۱۴]