سعدالدین حمویه

(1190 - 1251 هـ.خ)

چون سعدالدین مدتی در حمام یکی از شهرهای دمشق یا جبل قاسیون اقامت داشته به همین جهت به حموی معروف شده‌است. در بین ادبا اتفاق نظر در زاد روز مرگ وی وجود ندارد اما اجما کلی سال ۵۸۶ را زاد روز حموی و سال ۶۴۹ ه. ق سال وفاتش ذکر کرده‌اند. موید ثابتی به نقل از یک مجموعه خطی که در دانشگاه تهران نگهداری می‌شده است منقول از خط برادرش شیخ صدرالدین ابوالمجامع ابراهیم حموی نسبت وی را به خواجه عبدالله انصاری معروف به پیر هرات ذکر کرده‌است. [[محمدبن الموید بن ابی بکر جمال ابن عبدا.. بن احسین علی بن ابن عبدا.. محمدبن حمویه عثمان بن سعدالدین او سعدبن نصرا.. بن محمدبن الشیخ ابی اسمعیل عبدا.. انصاری]] بر این اساس شیخ سعدالدین حموی جوینی از عرفای قرن ۶ و ۷ ه. ق است که در بحرآباد جوین متولد شد، تحصیلات اولیه اش را در سبزوار و نیشابور گذراند و به منظور کسب فیض از محضر اساتید و مشاهیر وقت بمدت ۲۵ سال از محضر اساتیدی چون خواجه نجم الدین کبری، صدرالدین قونوی و شهاب الدین خیوفی مستفیض و مفیض به شاگردانی چون شمس الدین طبری عزیز نسفی و .. گردید، وی را رائض به معنی رام‌کننده میدان دری و تازی و خسروایوان حقیقی و مجازی سیر وسلو ک از عین به یقین گفته‌اند. حموی سعدالدین بعد از مرگ معین الدین جاجرمی مدرس مدرسه نظامیه نیشابور شد و آورده‌اند که بعد از نیشابور به خوارزم رفت و به صحبت شیخ نجم الدین کبری پیوست و از او اجازه ارشاد یافت، سپس به موطن خود بحرآباد جوین بازگشت و خلعتهای شاهانه را فروخت وبا پول آن خانقاه خود راتعمیر کرد وی در روز عید قربان سال ۶۵۰ ه. ق درگذشت.