آنا آخماتوا

(1889 - 1966 هـ.خ)

آنا آخماتوا (Anna Akhmatova)، با نام اصلی آنّا آندرییوا گارینکو (به روسی: А́нна Ахма́това, نام واقعی А́нна Андре́евна Горе́нко) ‏ (۱۸۸۹-۱۹۶۶) شاعر و نویسنده روس. یکی از بنیان گذاران مکتب شعری آک مه ئیسم (به روسی: Акмеизм) (اوج گرایی). او همسر نیکولای گومیلیف شاعر و مادر لِف گومیلیف نویسنده و مردم شناس است. هر چند اکثریت نویسندگان و هنرمندان و فرهیختگان روس به تنگ آمده از دیکتاتوری تزار به استقبال انقلاب اکتبر رفتند اما آخماتووا، هر چند هرگز حاضر نشد جلای وطن کند و به صف مخالفان حکومت جدید در خارج از روسیه (اتحاد جماهیر شوروی) بپیوندد، اما از همان آغاز هم راهی چندانی با انقلاب نداشت و با اعدام همسر سابق اش و فضای خفقان آوری که حکومت استالین حکم فرما کرده بود در صف ناراضیان جای گرفت. طی سال های بعد، در دهه سی میلادی، هر چند تحت سانسور شدید حکومت استالین قرار داشت اما به مطالعه و تحقیق در مورد معماری پترزبورگ باستانی و شاعر کلاسیک روس پوشکین پرداخت و عضو آکادمی علوم در پوشکین شناسی شد و مقالات متعددی از او در مورد پوشکین منتشر شد. سه کتاب نیز در بارهٔ پوشکین نوشت که هر سه در زمان خود منتشر شدند. اما از ۱۹۲۲ تا ۱۹۴۰ فقط یکی از کتاب های اش اجازه چاپ مجدد می گیرد. تنها فرزندش لف در بین سال های ۱۹۳۳ و ۱۹۴۹ چندین بار به اتهامات واهی دستگیر و هر بار پس از مدتی کوتاه آزاد می شود. دستگیری پی درپی فرزندش و زندانی و تبعید در اردوگاه های کار اجباری نیکلای پونین شریک زندگی اش در شعر بلندش به نام سوگواره، که مرثیه ای است برای زندگان، به خوبی ترسیم شده است. سوگواره حاصل ساعت ها انتظار او پشت در زندان لنینگراد به نام کرستی یا صلیب ها است. انتظار برای ملاقات با فرزند و شنیدن خبر سلامتی اش.