تحقیقی پیرامون آزاداندیشی و مردم گرائی در ایران

پژوهشی تاریخی در باب آزاد اندیشی و مردم گرایی در ایران که فرهنگ بشری و علمی را در میان ایرانیان بررسی کرده و رفتار بزرگان ایرانی و مردم را در جنبه های مختلف زندگی اجتماعی و سیاسی از جمله رفتار با اسیران، تشکیل حکومت های گوناگون، جنبش ها، قیام ها و نهضت های شکل گرفته و … مورد بحث قرار داده و با نمایاندن چهره و حوادث تاریخی گوناگون، رموز والای انسانی را بیان و راهی به سوی تکامل معنوی گشوده است.
همانطور که در ورقهای کتاب حاضر آشکارا ملاحظه می فرمائید، یکی از خصایص ممتاز دانشمندان و اندیشه مندان راستین ایرانی آزاد اندیشی و مردم گرایی است که نماینده وسعت نظر بی انتها و رهائی یافتن از قیود دست و پاگیر محدود مربوط به قبیله و گروه و نژاد و شهر و قوم ومملکت ومکتب و توقف نکردن آنان در مراحل مختلف زندگی فریبنده مادی میباشد.
این خصیصه ارزنده و آموزنده جهانی که راهنمای سعادت بشری و شیوه راستین رسیدن به مدارج عالی کمال معنوی است بدون مطالعه و تفحص و تعمق وسیع و همه جانبه و همچنین تامل و تهذیب و کوشش و جهش فکری و عملی بی وقفه و بی غرضانه و خالی از تعصب امکان پذیر نیست. سالک این راه و روش والای انسانی در صورت واجد بودن شرایط مورد بحث در بالا باید بعد از طی مراحل مختلف زندگی و گذشتن از تنگناهای وادی خودفنائی برای نیل به آزاداندیشی همگانی و رفاه عمومی و بقای محیط ایده آل جهانی، به این رتبت نائل گردد.