تذکره مجمع النفایس - جلد 3

مجمع النفایس یکی از جامع‌ترین تذکره‌های شعرای فارسی‌زبان در شبه قاره هند و پاکستان محسوب می‌شود. این تذکره دایرة المعارفی از شعر فارسی است که از دوره غزنویان تا اواسط قرن دوازدهم هجری سروده شده است. از این‌رو این تذکره هم تاریخ جامعی است از نفوذ فرهنگ و ادبیات ایران در سراسر شبه قاره هند و پاکستان و هم نماینده سبک‌های گوناگون است که در طی این همه قرون در شعر و ادبیات فارسی به وجود آمده است. آرزو در تراجم شعرای متقدم ترجمه ایشان را مختصر ولی کلامشان را نسبتاً مفصل‌تر آورده است و در انتخاب اشعار نیز ذوق و سلیقه مخصوص به خرج داده است. در زمان حیات مؤلف مورد توجه فضلا و ادبا بوده است و مؤلفان هم‌عصر وی به این اثر اهمیت و توجه می‌دادند و تذکره‌نویسان بعدی نیز فواید بسیاری از این تذکره کسب کرده‌اند. علی‌خان آرزو این تذکره را در حدود سال 1164 هجری در 28 باب، یک مقدمه و فهرست اسامی شعرا تدوین کرده که به ترتیب جروف تهجی تدوین شده است. این کتاب دربردارنده 1750 شاعر از متقدمین و متأخرین است.