آرمان شهریاری ایران باستان

هرکس به تاریخ شاهنشاهی ایران باستان آگاه باشد و شرح خصوصیات اخلاقی را که کسنفن در فصل ۹ کتاب اول آناباسیس از کورش کوچک (برادر اردشیر پسر خشایارشا) بخواند و سپس آنرا با نوشته های کتاب دیگر همین نویسنده بنام «کورپدی» (پرورش کورش بزرگ) به عنوان نخستین آرمان شهریاری بسنجد فوراً این اندیشه از خاطرش خواهد گذشت که در هر دو کتاب یک نمونه اصلی و عمومی از یک شاه آرمانی شرح شده است. و این آرمان شاهی در تمام طول تاریخ از اعلامیه یادمانی داریوش یکم که بر سینه کوه در نقش رستم کنده شده که من آنرا نخستین قانون Magan Karta مینامم، تا کتابهای پهلوی که درباره اصول اخلاقی پادشاهان در ادبیات زردشتی نوشته شده و شاهنامه فردوسی و آثاری که در دوره اسلامی درباره آیین شاهنشاهی است مانند قابوس نامه و سیاست نامه، در تمام این آثار بازمانده دیده میشود. اخلاق و رفتار شاه سرچشمه نیروی اندیشمندانه ایران باستان است. پادشاهان نیروی معنوی خود را از بکار بستن این قوانین اخلاقی بدست میآوردند. وظائف اصلی پادشاه در این سه اصل خلاصه شده بود.
۱ – دفاع و نگاهداری کشور در برابر حمله دشمنان داخلی و خارجی.
۲ – ایجاد انظباط و نظم براساس دادگستری و اندیشه آسایش مردم بویژه کشاورزان .
۳ – رهبری معنوی ملت به یاری بینش خردمندانه که از بخشش های یزدانی است.