تاریخ حزین: شامل اواخر صفویه، فتنه افغان، سلطنت نادرشاه

نویسنده این کتاب حزین لاهیجی، محمدعلی، فرزند ابوطالب (۱۱۰۳-۱۱۸۱ق)، ادیب، عارف و شاعر؛ متخلص به حزین و معروف به شیخ علی حزین. وی در اصفهان متولد شد. بعد از هجوم افاغنه درسال ۱۱۳۵ق به اصفهان، از آن شهر فراری شد و سرگردان، تا اینکه در سال ۱۱۴۶ق از ترس نادر شاه به هند رفت و تا آخر عمر حدود سی‌وپنج سال در هندوستان زندگی کرد و در سال ۱۱۸۱ق در حدود هفتاد و هشت سالگی در بنارس درگذشت و در همان شهر دفن شد. تالیفات متعددی در نظم و نثر به عربی و فارسی داشته است که مهم‌ترین آنها عبارتند از تذکره شعرا، تاریخ حزین، دیوان اشعار و ... . کتاب «تاریخ حزین» شامل اجمالی از شرح ۵۰ سال زندگانی پرحادثه دانشمندی ادیب و ارجمند است که با قلم شیوای خود نگاشته است. این اثر نفیس با بهترین انشا و سبک نگارش متین و ممتازی که دارد و عدد صفحاتش از حجم یک رساله بیشتر نیست. و محتوای پرفایده‌ای دارد که در کتاب‌های مشروح‌تر به دست نمی‌آید؛ از جمله ضبط اسامی و احوال بسیاری از علما و ادبا و امرای معاصر با نویسنده که هر یک به مقام خود شایان تقدیر یا دارای تاثیر بوده‌اند و نیز اشتمالش بر ضبط بسیار از حوادث تاریخی در عصر پرانقلاب ایران که بر اثر فاجعه غلبه افغان‌ها و انقراض دولت صفویه و کشورستانی‌های نادرشاه به وقوع پیوسته و در آن عهد «فترت» کمتر به ضبط وقایع‌نگاران رسیده است.