سپیده دم در ایران

در این کتاب, خاطرات 'شولتسه هولتوس', معاون اداره یکم سازمان جاسوسی و ضد جاسوسی آلمان نازی به طبع رسیده است .وی در زمان جنگ جهانی دوم, جاسوس آلمان‌ها در ایران بود' .هولتوس 'در سال 1941ـ در پی انعقاد صلح میان آلمان و شوروی ـ به همراه همسرش با سمتی پوششی به منظور شناسایی منطقه قفقاز از طریق اروپا, روسیه, باکو و بندرانزلی به ایران آمد و در تبریز مستقر شد . او با استفاده از عوامل آلمانی و آلمانوفیل و گسترش شبکه خبرچینی, توانست اطلاعات بسیار مهمی برای آلمان تهیه کند .با اشغال ایران توسط متفقین ناگزیر از منطقه آذربایجان به تهران فرار کرد و در پی آن, بر آن شد فعالیتش را در افغانستان ادامه دهد اما در بیرجند دستگیر و مجددا به تهران بازگردانده شد . با این همه, پس از چندی فرار کرد و سرانجام به قلمرو ایل قشقایی و بویراحمدی رفت و در آن جا به کمک آلمانی‌های دیگر مانند مایر, فعالیت‌های جاسوسی و اطلاعاتی خود را ادامه داد .بخش عمده خاطرات نویسنده مربوط به همین دوران است .وی در این نوشتار علاوه بر شرح رویدادها و عملیات و وظایفی که برعهده داشته است اطلاعات ارزشمندی درباره جنبه‌های مختلف زندگی عشایر مذکور به دست می‌دهد .افزون بر آن, با اشاره به دیدگاه‌ها و عملکرد افراد و گروه‌های سیاسی نسبت به طرفین درگیر جنگ ـ به ویژه آلمان ـ تصویری از اوضاع آن روز ایران فراهم می‌آورد .گفتنی است با خروج ایران از بی طرفی و اعلام جنگ از سوی دولت وقت ایران به آلمان, اکثر آلمانی‌های حاضر در ایران از جمله شولتسه دستگیر و اسیر می‌شوند و بعد از خاتمه جنگ بسیاری از آنها از اسارت رهایی می‌یابند .