فضائل بلخ

فضائل بلخ تالیف صفی‌الدین ابوبکر عبدالله بن عمر بن محمد بن داود واعظ بلخی، که توسط عبدالله بن محمد بن محمد بن حسین حسینی بلخی ترجمه شده است، این کتاب با تصحیح و تحشیه عبدالحی حبیبی به چاپ رسیده است، این کتاب ترجمه‌ای است مربوط به سال ۶۷۶ ق از اثری تالیف یافته در حدود سال ۶۱۰ ق که می‌توان آن را در شمار تواریخ محلی خراسان و ماوراالنهر به حساب آورد.
کتاب مشتمل بر سه فصل است: نخست ذکر احادیث وارده در باب این شهر، دوم توصیف جغرافیایی آن و فصل سوم، یعنی عمده‌ترین بخش کتاب، شرح‌حال هفتاد تن از مشایخ بلخ و حاوی اطلاعات فراوانی در باب اوضاع جغرافیایی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این پایگاه مهم نظامی و علمی شرق جهان اسلام آن روز است.
از فواید کتاب، شناخت عوامل سقوط و انحطاط بلخ در روزگار مغول است. کتاب نثری روان دارد. ضمایم که مصحح به کتاب افزوده، عبارتند از تعلیقاتی که بسیار هم‌سودمند است، شرح خصایص دستوری، فهرست نوادر لغات و ترکیبات، فهارس اسامی اعلام و اماکن و کتب و نیز فهرست مآخذ حواشی تعلیقات. نخستین بار شفر در جلد اول منتخبات فارسی در سال ۱۸۸۳م بخشی از آن را در پاریس چاپ کرده است.