واژه های ترکی در فارسی
نویسنده:
دردانه رحیملی
مترجم:
یونس وحدتی هلان
امتیاز دهید
زبان ترکی در چند مرحله بر زبان فارسی تاثیر گذاشتهاست. نخستین تاثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان ترک در ارتش سامانیان روی داد. پس از آن در زمان فرمانروایی غزنویان، سلجوقیان و پس از حمله مغول، تعداد بیشتری وامواژه ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راهیابی واژههای ترکی به زبان پارسی در زمان فروانروایی صفویان و قاجار بر ایران بود.
بیشتر
دیدگاههای کتاب الکترونیکی واژه های ترکی در فارسی
🔵۱- در زبان ترکی برخلاف برخی از زبان ها ، حرف تعریف (ال تعریف در عربی و … ) وجود ندارد.
۲- در زبان ترکی ، مقوله جنس ( مذکر، مؤنث ، خنثی) وجود ندارد. در زبان آلمانی و روسی ،سه جنس - و در عربی و فرانسه دو جنس وجود دارند که مثلا وقتی در عربی واژه ی " رَجُل " (مرد) مذکر است ، افعال و ضمایر اشاره و دیگر ضمایر و صفات ، باید مذکر آورده شوند.
🟢۳- در زبان ترکی افعال بی قاعده وجود ندارد (تنها فعل بودن- دی/ دیر / ایدی / ایمش- بی قاعده است). در حالی که در بیشتر زبان ها ، یادگیری افعال بی قاعده بر دشواری کار می افزاید.
۴- در زبان ترکی تنها نُه (۹) مصوت (واکه) وجود دارد. همه واکه ها نیز مصوت کوتاه هستند.
۵- در زبان ترکی جایگاه تکیه در واژ ه ها و افعال مشخص است.
🟠۶- در زبان ترکی قانون هماهنگی واکه ای وجود دارد که سبب گوشنواز بودن کلمات میشود و توالی هر واکه در داخل کلمه مشخص است. مثلا واکه های پیشزبانی (اینجه ) همیشه با واکه های پیشزبانی ، و واکه های پسزبانی (قالین) با واکه های پسزبانی می آیند.
۷- برای صرف افعال و ضمایر و کلمات از پسوند استفاده می شود. این موضوع سبب میشود که ریشه کلمات و اسماء و افعال به راحتی قابل شناخت باشد.
گؤز+ له + مَک = گؤزله مک (انتظار کشیدن)
گؤز+ لوک = گؤزلوک (عینک)
🔴۸- در زبان ترکی آواهای درونسو (مانند برخی از زبان های افریقایی) وجود ندارد و همه آواها با خارج شدن هوای شش ها پدید می آیند
۹- آواهای " ع ، ط ، ظ ، ذ ، ض " در ترکی وجود ندارد.
۱۰- در زبان چینی هر واژه ممکن است چندین آهنگ داشته باشد که معنای کلمه را تغییر میدهد.
اما در زبان ترکی چنین چیزی وجود ندارد.
باغ - ... زمینی که در آن دیوار کرده است و انواع درخت را در آن کاشته باشند. مولف می نویسد واژه باغ ذر زبان پهلوی به همین ریخت مورد استفاده قرار میگرفته است در یکی از منابع روسی درباره واژه باغ که در زبان ترکی و زبان روسی به معنی "تاکستان به کار می رود، همسانی های زیادی نشان میدهد و درباره منشاء این واژه دو دیدگاه بیان میکنند که اولی ترکی بودن واژه است و دومی اینکه ریشه باغ را به زبان سغدی میرسانند. اما چنین نظری را نمیتوان پذیرفت هر چند این واژه در زبانهای ایرانی پهلوی و سغدی به کار رفته است. اما واقعیت این است که این واژه از زبان ترکی به این زبان ها وارد شده است. (رویه 32)
همان گونه که می بینیم ترگمان (یونس وحدتی هلان) از روی خشک اندیشی بخش واژه باغ را تَرگُمانی نکرده است و بدون هیچ پروهان یا برهانی آن را در پایان ژاژخایی اش ترکی میداند! زبان روسی همانند زبانهای ایرانی از زبانهای هندواروپایی است. این نِپیگ از روی کینه توزی شوونگرایانه (Chauvinism) نوشته شده است و با انگیزه تیره گرایانه هم ترگمانی شده است. بسیاری از هم میهنان آذری ما ریزه خواران ترکان شده اند و شیفتگی شان به آن اندازه است که بازیچه تورکان کِمالگرا (Kemalist) شده اند، کسانی که آذریان را تورک نمیداند و تنها ترکیه ای ها را تورک راستین میدانند.