سوسیالیسم در گذشته و آینده ما

پیشگفتار: الکساندر سولژنیتسین

سوسیالیسم در گذشته و آینده ما، جدائی و آشتی؟ آیا روسیه آینده‌ای دارد؟

یكی از ضروری‌ترین پرسش‌های زمان ما این است: سوسیالیسم چیست؟ سرچشمه‌ی آن چیست؟ چه نیروهایی را به كار می‌برد؟ اسباب پیروزی آن چیست؟ ما را به كجا می‌برد؟ نویسنده‌ی كتاب برای پاسخ به این سوال‌ها سعی در ریشه‌یابی سوسیالیسم دارد و نمونه‌هایی از مصریان باستان و امپراتوری اینكاها و دیگر تاریخ‌سازان باستانی می‌آورد كه از اندیشه‌های سوسیالیسم درمیانشان خبر می‌دهد. وی بر این عقیده است كه مكتب سوسیالیسم حاوی مجموعه‌ای از انگاره‌های همبسته است كه با منطق درونی آن به هم‌ جوش خورده است. البته، سوسیالیسم تحت شرایط تاریخی متفاوت شكل‌های گوناگون به خود می‌گیرد. چون نمی‌تواند از آمیزش با باورهای دیگر خودداری كند. ما همین وضع را در تجزیه و تحلیل پدیده‌هایی كه از دید تاریخی عظمت مشابهی دارند، مانند مذهب، مشاهده می‌كنیم. اما امكان آن وجود دارد كه هسته‌ی مشخصی از آن را منزوی كنیم و فرمولی از "آرمان سوسیالیسم" به دست آوریم كه كل یا بخشی از آن، با درجه‌ی خلوص كمتر یا بیش‌تر در موقعیت‌های گوناگون تجلی نماید. كتاب از سه مقاله‌ی مستقل با موضوع "سوسیالیسم" با این عناوین تشكیل شده است: "سوسیالیسم در گذشته و آینده‌ی ما"، "جدایی یا آشتی"، "آیا روسیه آینده‌ای دارد؟" نویسنده در این كتاب سعی در رد و یا تایید سوسیالیسم ندارد ولی فقط سعی در معرفی این مكتب و بیان ضعف‌ها و قوت‌های آن دارد.