زبان فارسی از پراکندگی تا وحدت

نویسنده در مقدمه می نویسد:
«زبان فارسی به یکی از حساس ترین مراحل حیات خود رسیده است. چنین وضعی ایجاب می کند که بررسی و مطالعه ای ژرف و کامل و جامع درباره ی زبان فارسی و سیر تحول کنونی آن و مواضع تازه ای که در انتظار آن است و مواضعی که در پشت سر خواهد گذاشت، صورت گیرد... ». کتاب حاضر نگرشی است به زبان فارسی در مرحله ی کنونی حیات آن و تلاش می کند مسیر تحول و تکامل این زبان و برخی از مسائلی که در پیرامون آن وجود دارد را در بوته ی نقد و بررسی قرار دهد. در مقدمه ی کتاب این عناوین ذکر شده است؛ بخش اول: پایان دوران تاریخی فئودالیسم در ایران و اثرات آن بر زبان فارسی، بخش دوم: ملت واحد، زبان واحد و نگاهی به گذشته های دور تاریخ ایران، بخش سوم: چرا زبان یک جامعه پس از دوران فئودالیسم به وحدت می رسد؟، بخش چهارم: وحدت زبان فارسی به کدام سو گرایش دارد و چگونه عملی می شود؟، بخش پنجم: قانونمندی تحول و تکامل زبان و نقش عنصر آگاه در این فرارو، بخش ششم: زبان چیست؟، بخش هفتم: زبان، زیربنا، روبنا و صورت بندی های اقتصادی-اجتماعی، بخش هشتم: تکامل زبان فارسی در مرحله ی کنونی، بخش نهم: آیا زبان یک جامعه تغییرپذیرست؟ دگرگونی های زبان در چه مواردی است؟، بخش دهم: سیر تکاملی زبان و مسئله زایش و آمیزش زبان، بخش یازدهم: در جستجوی فارسی سره، زبان ناب و خالص؛ کوششی بی ثمر، بخش دوازدهم: مساله تضاد در زبان، یک مسئله اساسی، بخش سیزدهم: بارگیری جدید واژه ها، متروک شدن برخی از واژه ها، اصطلاحات و ترکیبات، بخش چهاردهم: ژارگون اشرافی در ایران، در گذشته و حال و بخش پانزدهم: زبان ناتوان تهرانی، مقصد همه گویش ها و نیمه زبان ها. این کتاب به نگارش ناصر پورقمی در سال 1357 توسط انتشارات زاوش و با همکاری انتشارات گوتنبرگ در تهران منتشر شده است.