آداب الحرب و الشجاعه

كتاب فوق بر خلاف نامش كه با لغات عربي تركيب يافته از متون فارسي قرن ششم است كه حاوي داستان هاي پند آموز از سيره ؛ شخصيت و زندگي بزرگان و شهيران تاريخ و نيز به راه و رسم جنگاوري و شكار و چوگان بازي و ... مي پردازد.
يكي از كتابهايي كه در نوع خود بي مانند است كتاب آداب الحرب و الشجاعه است دربارۀ رسوم جنگاوران و صف آرايي و مسائل مربوط بدان از قبيل انواع سلاحهايي كه در قديم به كار مي رفته است و نحوۀ تربيت اسب و معالجه بيماري اسب و نحوۀ فرماندهي لشكر و سپاه و فرهنگ و دانش حرب و اينگونه موضوعاتي كه مربوط به سلحشوري و شجاعت است.
اندر آنچه استادان بزرگ كار ديدۀ تجربه يافته ساخته اند از سلاحها و چيزهاي ديگر، چون: گوي و چوگان و گوي شاهنامه پهنه و سنگ برداشتن و زور آزمودن و كشتي گرفتن و جنگ مشت كردن و سنگ فلاخن انداختن و لت بازي كردن و چك انداختن و آنچه بدين ماند از بهر كاري و فايده اي ساخته اند و فايده گوي پهنه انداختن و گرفتن، آنست كه دست در حرب روان شود و انگشتان بر پهنه تاودار شود و از بسياري انداختن و برگرفتن گوي، ديدار تيز شود از نظر كردن به دقت چوگان زدن.
چون گوي پرتابي آيد از آن حذر بايد كرد و سنگها كه از حصار آيد از منجنيق6 عراده و فلاخن، چون چشم مردم بر گوي پهنه خو كرده باشد، اندازۀ آمدن آن بداند كه كجا خواهد افتاد و از آن پرهيز تواند كرد و جز اين اندر پهنه سخن بسيارست چون:
اندام نرم شدن و نظر تيز بين شدن و دست راست شدن و آنچه بدان ماند...