تاریخ و تمدن بین النهرین - جلد ۲: تاریخ فرهنگی - اجتماعی

از پیشگفتار کتاب:
در پیشگفتار جلد نخست این مجموعه به تفصیل درباره تاریخچه کشف رمز خواندن خطوط میخی سخن به میان رفته است و نیازی به تکرار آن نیست اما در اینجا برای ترسیم تصویر روشنی از طبیعت منابع اطلاعاتی به ویژه در جلد حاضر لازم است به مطالب دیگری اشاره کنیم. آنچه باید افزوده شود این است که کشف رمز خواندن خط و زبان سومری در یک نکته مهم متفاوت از خواندن خط و زبان اکدی بوده است. در مورد زبانهای بابلی و آشوری دانشمندان اروپای غربی منابع روشنگر مهمی همچون تورات متون کلاسیک و بعد از کلاسیک را در اختیار داشتند. در این منابع نه تنها از سرزمینهایی مانند آشور و بابل نام برده شده بود، بلکه محققان از وجود فرهنگ و مردم این دو سرزمین هر چند اندک، آگاهی داشتند در حالی که وضعیت در مورد سومریها و زبان آنها کاملاً متفاوت بود. در هیچ جایی در تورات و ادبیات کلاسیک و بعد از کلاسیک کوچکترین اشاره ای به سومر سومریها و زبان آنها نشده است، زیرا طی دو هزار سال گذشته نام سومر و سومری از خاطره ها زدوده شده بود. بنابراین کشف سومریها و زبان آنها کاملاً غیر منتظره بود و هیچ محققی حتی فکر آن را هم در سر نمیپروراند، و این خود از دلایل بازدارنده مطالعات سومر شناسی بوده است...