مجموعه آثار میرزا ملکم خان

تدوین و تنظیم: محمد محیط طباطبایی

قسمت اول: نظم جدید
میرزا ملکم در سال ۱۲۴۹ هجری قمری در قصبه جلفا (که اکنون از محله‌های اصفهان است) در خانواده‌ای متوسط زاده شد. پدرش میرزا یعقوب سنگ‌تراشی از ارامنه جلفای اصفهان بود که به قولی اسلام آورده بود. ملکم برای تحصیل به فرانسه رفت و پس از بازگشت بارها به ماموریت‌های سیاسی به اروپا سفر کرد. پژوهشگران تاریخ سیاسی ایران وی را از روشنفکران نسل اول ایران می‌دانند. کارهای او مجموعه متنوعی از فعالیت اداری، مبارزه سیاسی، انتشار و ترویج افکار آزادی‌خواهی را شامل می‌شده و نیز برخی به او اتهام‌هایی نظیر سوءاستفاده مالی و کلاهبرداری وارد ساخته‌اند. اما شاید مهم‌ترین کار او انتشار نشریه قانون است که در آشنا کردن نخبگان جامعه ایران در دوره قاجار با مفاهیم حکومت قانون و اصول آزادی‌خواهی سهمی بسزا داشت و از عوامل موثر در جنبش مشروطه ایران بود. او در ۱۳۲۶ هجری قمری در شهر لوزان کشور سوئیس درگذشت.