تاریخ انقلاب مشروطیت ایران - جلد ۴ و ۵

کتاب «تاریخ انقلاب مشروطیت ایران» نوشته مهدی ملک‌زاده یکی از مفصل‌ترین و مهم‌ترین منابع درباره جنبش مشروطه ایران است. ملک‌زاده فرزند ملک‌المتکلمین، از روشنفکران و خطیبان مشروطه‌خواه بود که در جریان نهضت به دار آویخته شد. او نگارش این کتاب را با هدف ثبت دقیق رویدادهای سیاسی و اجتماعی آن دوره آغاز کرد و حاصل کارش اثری چند جلدی شد که به صورت سلسله‌ای مفصل، تحولات ایران در سال‌های پایانی سلطنت قاجار، زمینه‌های فکری و اجتماعی مشروطه، مبارزات روشنفکران، روحانیون، انجمن‌ها و مردم، و نیز دخالت قدرت‌های خارجی را روایت می‌کند. ملک‌زاده علاوه بر اتکا به اسناد و مشاهدات، روایت شخصی و گاه جانبدارانه خود را نیز وارد متن کرده و همین ویژگی باعث شده کتاب هم ارزش تاریخی بالایی داشته باشد و هم محل نقد و بحث باشد. او تلاش کرده است تا ریشه‌های استبداد قاجاری، نقش روسیه و انگلیس، و همچنین اختلافات داخلی میان مشروطه‌خواهان و مشروعه‌طلبان را روشن کند. نثر کتاب پرشور و خطابی است و گاهی رنگ و بوی خاطره‌نویسی و دفاع از آرمان‌های مشروطه‌خواهان دارد. این اثر با وجود کاستی‌ها و نگاه جانبدارانه نویسنده، همچنان از منابع اصلی و کلاسیک در مطالعه تاریخ مشروطیت ایران به شمار می‌رود و در پژوهش‌های دانشگاهی و عمومی جایگاه ویژه‌ای دارد.