دولت رضا شاه و نظام ایلی

ت‍اث‍ی‍ر س‍اخ‍ت‍ار دول‍ت م‍طل‍ق‍ه رض‍ا ش‍اه ب‍ر ن‍ف‍وذ ق‍ب‍ای‍ل و ع‍ش‍ای‍ر

کتاب «دولتِ رضاشاه و نظامِ ایلی» نوشته احمد نقیب‌زاده یک پژوهش دانشگاهی در حوزه تاریخ سیاسی اجتماعی ایران معاصر است که به بررسی رابطه دولت مرکزیِ رضاشاه با ایلات و عشایر ایران می‌پردازد. محتوای کتاب بر اساس منابع تاریخی، اسناد دولتی و تحلیل‌های جامعه‌شناختی شکل گرفته است.
در این کتاب، سیاست‌های دولت رضاشاه در قبال ایلات از جمله خلع سلاح عشایر، اسکان اجباری، تضعیف ساختار قدرت ایلی، انحلال اقتدار خان‌ها و تمرکز قدرت در دولت مرکزی به‌صورت تحلیلی بررسی می‌شود. نویسنده نشان می‌دهد که چگونه دولت نوپای پهلوی اول، نظام ایلی را مانعی در مسیر دولت‌سازی مدرن و تمرکز قدرت می‌دانست و تلاش کرد آن را به‌طور ساختاری دگرگون یا حذف کند.
اثر به پیامدهای این سیاست‌ها نیز می‌پردازد؛ از جمله فروپاشی نظم سنتی ایلات، تغییر الگوهای معیشتی، نارضایتی‌های اجتماعی و مقاومت‌های ایلی. کتاب تلاش می‌کند این تحولات را نه صرفاً به‌عنوان اقدامات امنیتی، بلکه در چارچوب پروژه مدرنیزاسیون اقتدارگرایانه رضاشاه تحلیل کند.
«دولت رضاشاه و نظام ایلی» معمولاً به‌عنوان منبعی دانشگاهی در رشته‌های علوم سیاسی، جامعه‌شناسی تاریخی و تاریخ معاصر ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد و نگاه آن تحلیلی است، نه روایی یا ادبی.