نوشخند: مجموعه طنز اجتماعی

از مقدمه کتاب:
ادبیات طنز ریشه در فرهنگ و هنر این سرزمین دارد. از یکسو شوخ طبعی و بداهه گویی ایرانیان همواره زبانزد همه ملل و اقوام بوده و از دیگر سو بیان مشکلات و دردهای اجتماعی در اعصار مختلف در قالب اشعار و قطعات طنز علاوه بر اینکه شنوندگان و خوانندگان بیشتری را متاثر ساخته تاثیرات شگرفی نیز در رفع نابسامانیها برجای نهاده است. طنز و شوخ طبعی با فطرت انسانها آمیخته است و از این رو آنچه در این قلمرو گفته یا نوشته می شود، همانا سخنی است از دل برآمده که لاجرم بر دل خواهد نشست.
دکتر علی اصغر حلبی در کتاب مقدمه ای بر طنز و شوخ طبعی در ایران (چاپ اول ، تابستان ۱۳۶۴) ضمن ارائه تحقیق جامعی در مورد ریشه های طنز در ایران و جهان به بیان تفاوتهای هجو، هزل، طنز و شوخ طبعی پرداخته و انگیزه های گرایش شاعران و نویسندگان جهان را به این رشته از ادبیات شرح داده و تقسیم بندی های آن را برشمرده است. او می نویسد:
بزرگترین و پاکیزه ترین شخصیتهای اسلامی و ایرانی که هیچکس در تقوا و پاک نهادی آنها شک نمی کند، به این کار دست زده اند، زیرا بسیاری از آنها زهد ریایی و عفت دروغین نداشته اند و این نکته را می فهمیده اند که اگر چه سخن جد و حکمت و علم و اخلاق و دین لازم است، ولی گاهی نیز شوخی و ظرافت و هذیان بکار باید برد تا سختی و خشکی جدگویی و واقعیت های خشک را بگیرد و به اصطلاح خواجه ی شیراز دماغ را تر سازد و تازگی و نشاط بخشد. اینان مردمانی صریح بودند و باکی نداشتند از این که آدمی زاده را همانطور که هست نشان بدهند، نمی کوشیدند که تنها پاکی ها و انسانیتهای او را نشان بدهند، می کوشیدند بیان کنند که انسان ترکیبی از پاکی و ناپاکی، عفت و بی عفتی، انسانیت و حیوانیت و بیک سخن عقل و نفس است و بسیاری از نویسندگان عرب که به دینداری و زهد و تقوی نیز مشهور بودند در زمره ی این واقع بینان بودند...