زبده الاخبار فی سوانح الاسفار (سفرنامه ایران - قرن نوزدهم میلادی)

از پیشگفتار:
زیده الاخبار فی سوانح الاسفار اوّلین سفرنامه تاریخی ایران به فارسی است که نویسنده و شاعر چیره دست ولی غیر معروف هندی، حاجی علی مرزا متخلص به مفتون پسر مرزا ابوطالب تالیف کرده است. مولف این سفرنامه در قرن نوزدهم میلادی از ایران دیدن کرده و شرح مسافرت خود را با تمام جزئیات و به ترتیب شایسته ای در همان قرن به رشته تحریر درآورده است. او در این سفرنامه بیشتر دیده ها را ثبت نموده است و بنابراین تازگی دارد و به ویژه برای تاریخ اجتماعی ایران قرن نوزدهم میلادی دارای اهمیت خاصی است. متاسفانه اطلاعات ما درباره مولّف بسیار کم است تنها اطلاعاتی که درباره مولف از لابلای این سفرنامه به دست میآید این است که او در دهلی دیده به جهان گشود و سپس به عظیم آباد پتنای کنونی در استان بیهار منتقل شد و سفرنامه خود را به وزیر امین الدوله ناصر جنگ تقدیم کرد.
زبده الاخبار فی سوانح الاسفار اساساً شرح مسافرت مولف است که برای زیارت خانه خدا به صورت یادداشتهای روزانه نوشته شده است...